కాచిన-ఉడికించిన బీట్రూట్: ఆరోగ్య ప్రయోజనాల్లో ప్రత్యేకతలు

బీట్‌రూట్ అనేది ప్రకృతి వరం లాంటి ఆరోగ్యకరమైన కూరగాయ. దీనిని భారతీయులెంతో విస్తృతంగా వాడుతారు, ముఖ్యంగా సలాడ్లలో, క్యూరీల్లో, జ్యూస్ రూపంలో. అయితే, బీట్‌రూట్‌ను పచ్చిగా తినడం మంచిదా, లేక ఉడికించి తినడమే ఉత్తమమా? ఏ రూపంలో తీసుకున్నా బీట్రూట్ శరీరానికి అనేక రకాల పోషకాలు అందిస్తుందని నిపుణులు చెబుతున్నారు. బీట్‌రూట్‌లో ఫోలేట్, ఐరన్, పొటాషియం, విటమిన్ C, ఫైబర్, యాంటీఆక్సిడెంట్లు మడంతో అది ఆరోగ్యానికి విస్తృత ప్రయోజనాలు కలిగిస్తుంది. 100 గ్రాముల బీట్‌రూట్‌లో సుమారు 43 కేలరీలు, 9.6 గ్రాముల కార్బోహైడ్రేట్లు, 2.8 గ్రాముల ఫైబర్, 6.8 గ్రాముల చక్కెర, 1.6 గ్రాముల ప్రొటీన్, 0.2 గ్రాముల కొవ్వు ఉంటాయి, ఇది ఆహార విలువలకు ఓ బలమైన చిహ్నం.

పచ్చి బీట్‌రూట్‌లో ఉన్న ఫైబర్ శరీరానికి అవసరమైన మోతాదులో కలిగి ఉండటం, ఆహార జీర్ణక్రియను మెరుగుపరచడంలో, కాలేయ ఆరోగ్యాన్ని, కిడ్నీ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడడంలో సహాయపడుతుంది. పచ్చిగా తీసుకోవడం వల్ల యాంటీఆక్సిడెంట్ గుణాలు ఎక్కువగా లభిస్తాయి, ముఖ్యంగా బీటాలైన్స్ (betalains) అనే రసాయనాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. ఇవి సెల్యులార్ స్థాయిలో ఉండే వాపు (inflammation)ను తగ్గించడంలో ప్రభావవంతంగా పనిచేస్తాయి. పచ్చిగా తినడం శరీరానికి విటమిన్ Cని అధికంగా అందిస్తుంది. ఇది రోగనిరోధక శక్తిని పెంపొందించడంలో, చర్మ ఆరోగ్యంలో, లొపలి శోధన తక్కువ చేయడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.

ఉడికించిన బీట్‌రూట్ కూడా శరీరానికి చాలా ఉపయోగాలిచ్చే ఆహారంగా పరిగణించవచ్చు. బీట్‌రూట్‌ను ఉడికించినపుడు ఫైబర్ కొన్ని మేర తక్కువయినా, అది తేలికగా జీర్ణమవుతుంది. ముఖ్యంగా వయసులో ఉన్నవారికి లేదా జీర్ణవ్యవస్థ బలహీనంగా ఉండేసమయంలో ఉడికించిన బీట్‌రూట్ తినడం మంచిదిగా నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఉడకబెట్టిన బీట్‌రూట్‌లోని కొంత విటమిన్ C పోతున్నా, ఇందులో ఉండే పొటాషియం, మెగ్నీషియం, ఐరన్, నైట్రేట్‌లు శరీరం తేలికగా గ్రహించగలుగుతాయి. నైట్రేట్‌లు గుండె ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో, రక్తపోటును నియంత్రించడంలో సహాయం చేస్తాయని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి.

బీట్‌రూట్‌ను సాధారణంగా ప్రతి ఒక్కరు తీసుకోవచ్చు, కానీ బీపి ఉన్నవారు, రక్తహీనత ఉన్నవారు, స్పోర్ట్స్‌లో పాల్గొనే యువత కీలకమైన పదార్థంగా దానిని తీసుకోవవచ్చు5. రంగు, తీపి, పోషకాలు అధికంగా ఉన్న గుణంతో ఇది పిల్లలకు సైతం రుచిగా ఉంటుంది. దీని యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ, యాంటీ ఆక్సిడెంట్ లక్షణాలు మెదడు ఆరోగ్యం, జీర్ణవ్యవస్థ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంలో మేలు చేస్తాయి. రోజువారీ ఆహారంలో బీట్‌రూట్ చేర్చడం వల్ల రక్తహీనతను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. ముఖ్యంగా మహిళలు, గర్భిణీలు, శాకాహారులు బీట్‌రూట్‌ను డైట్‌లో చేర్చుకోవడం ద్వారా ఐరన్, ఫోలేట్ వంటి ముఖ్య పోషకాలు సమృద్ధిగా అందుతాయి.

పచ్చిగా తినటం వల్ల వచ్చే ప్రయోజనాల్లో ప్రతిపాదించదగిన ఇతర అంశం: ఇందులోని ఫైబర్ జీర్ణవ్యవస్థను శుభ్రంగా ఉంచుతుంది. గుండు రూపంలో ముక్కలుగా, లేదా తురుముగా సలాడ్లు, చట్నీలు, జ్యూస్‌ల రూపంలో తీసుకోవచ్చు. అయినా, కొందరికి బీట్‌రూట్ పచ్చిగా తినడాన్ని జీర్ణించుకోవడం కష్టం కావచ్చు, అలాంటప్పుడు ఉడికించుకుని తినడం ఉత్తమం.

బీట్‌రూట్ జ్యూస్ కూడా ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడంతో పాటు, వ్యాయామ సామర్థ్యాన్ని పెంచేందుకు ఉపయోగపడతుందని నిర్ధారణైన అధ్యయనలు పేర్కొంటున్నాయి. నైట్రేట్ అధికంగా ఉండడం వల్ల ఇది రక్తనాళాలను విపరితంగా విస్తరింపజేయడంలో, రక్తప్రసరణ మెరుగవ్వడంలో ఉపయోగపడుతుంది. ఇది గుండె ప్రమాదాలను తగ్గించడంలోను, చక్కెరని నియంత్రించడంలోను గుణాన్ని చూపిస్తుంది. అలా చూస్తే, పచ్చిగా మరియు ఉడికించిన రెండు రూపాల్లోనూ బీట్‌రూట్ తీసుకోవచ్చు; మీ శరీర అవసరాలకు తప్పనిసరిగా ఏ రూపంలో తీసుకున్నా మంచి ఫలితాలు పొందవచ్చు.

సారాంశంగా చెప్పాలంటే, బీట్‌రూట్‌ను పచ్చిగా తింటే యాంటీ ఆక్సిడెంట్, ఫైబర్, విటమిన్ C లభించగా, ఉడికించిన బీట్‌రూట్‌లో మినరల్స్, నైట్రేట్‌లు, పొటాషియం శరీర శోషణకు తేలికగా అందుతాయి. రెండు రూపాల్లోనూ ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు అందుబాటులో ఉండటం వల్ల, రోజువారీ ఆహారంలో తప్పక చేర్చుకోవాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు.