సహజ ప్రకృతిలో జరిగే అద్భుత సంఘటనలలో చంద్రగ్రహణం ఒక ప్రత్యేకమైన స్థానం కలిగి ఉంది. ఆకాశంలో సూర్యుడు, భూమి, చంద్రుడు ఒకే రేఖలో నిలిచినప్పుడు, భూమి నీడ చంద్రుడిపై పడటమే చంద్రగ్రహణానికి కారణం. ఇది తరచుగా జరగదు. జరిగితే మాత్రం మానవ మనస్సులను ఆకర్షించే అద్భుత క్షణాలను సృష్టిస్తుంది. 2025 సెప్టెంబర్ 7న రాత్రి జరగబోయే చంద్రగ్రహణం కూడా అలాంటి చారిత్రాత్మక సంఘటనగా నిలవబోతోంది. ప్రత్యేకంగా కోల్‌కతా వంటి మహానగరంలో ఈ గ్రహణం విస్తృతంగా కనిపించనుండటంతో, ప్రజలు దీన్ని చూసేందుకు ఇప్పటికే ఆసక్తిగా ఎదురు చూస్తున్నారు.
చంద్రగ్రహణం రాత్రి 8:58 గంటలకు ప్రారంభమై, మొత్తం 2:25 వరకు కొనసాగనుంది. ప్రారంభంలో చంద్రుడు భూమి పెనంబ్రా నీడలో ప్రవేశించి, స్వల్పమైన మార్పులను చూపిస్తాడు. అయితే 9:57 గంటలకు చంద్రుడు యుంబ్రా అనే గాఢ నీడలోకి అడుగుపెడతాడు. ఇదే అసలైన గ్రహణం ఆరంభం. 11:00 గంటలకు చంద్రుడు పూర్తిగా ఎరుపు రంగులోకి మారిపోతాడు. దీన్నే ప్రజలు “రక్త చంద్రుడు” లేదా “బ్లడ్ మూన్” అని వ్యవహరిస్తారు. ఈ ఎరుపు కాంతి కారణం, సూర్య కిరణాలు భూమి వాతావరణంలో త్రిప్పబడుతూ చంద్రుడిని తాకడమే. ఈ ప్రక్రియలో చిన్న తరంగదైర్ఘ్యం గల కాంతి ఆవిరైపోతుంది. మిగిలిన ఎరుపు కాంతి చంద్రుడిపై ప్రతిఫలించి ఆ అద్భుత దృశ్యాన్ని సృష్టిస్తుంది.
చంద్రగ్రహణం 82 నిమిషాల పాటు కొనసాగనుంది. ఇంత కాలం పాటు పూర్తిగా ఎరుపు రంగులో చంద్రుడు మారడం చాలా అరుదు. కోల్‌కతాలోని ప్రజలకు ఇది ఒక అమూల్యమైన జ్ఞాపకంగా నిలుస్తుంది. ఈ రకమైన పూర్తిస్థాయి చంద్రగ్రహణాన్ని భారతదేశం మళ్లీ 2028 తర్వాతే చూడగలదని ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞులు చెబుతున్నారు. అందువల్ల ఈ రాత్రి జరిగే గ్రహణం మరింత ప్రాముఖ్యత సంతరించుకుంది.
ఖగోళ శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్న ప్రకారం, కోల్‌కతా వాతావరణ పరిస్థితులు అనుకూలంగా ఉంటే ఈ గ్రహణం ప్రతి ఒక్కరికీ స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. టెలిస్కోపులు లేదా శాస్త్రీయ పరికరాలు అవసరం లేకుండానే, మన కళ్ళతోనే ఈ అద్భుతాన్ని వీక్షించవచ్చు. పెద్ద ఎత్తైన భవనాలు, గగనచుంబాలు లేదా ఓపెన్ మైదానాల్లో కూర్చుంటే స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. పిల్లలు, పెద్దలు అందరూ కలిసి ఈ సహజ అద్భుతాన్ని వీక్షించేందుకు ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తున్నారు.
చంద్రగ్రహణం శాస్త్రీయ దృక్కోణంలో ఒక విలక్షణమైన ఘట్టం. కానీ భారతీయ సాంప్రదాయంలో ఇది ఆధ్యాత్మికతతో కూడా అనుబంధించబడి ఉంటుంది. పూర్వ కాలంలో గ్రహణం సమయాన్ని ఉపవాసం, జపం, ధ్యానం కోసం ఉపయోగించేవారు. గ్రహణం ముగిసిన వెంటనే స్నానం చేసి శుద్ధి చేసుకోవడం ఆచారం. ఇప్పటికీ చాలా మంది ఈ సంప్రదాయాలను పాటిస్తున్నారు. కోల్‌కతాలో కూడా అనేక ఆలయాల్లో ప్రత్యేక పూజలు, హోమాలు నిర్వహించేందుకు ఏర్పాట్లు జరుగుతున్నాయి.
శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్న ప్రకారం చంద్రగ్రహణం మానవ ఆరోగ్యంపై ఎలాంటి ప్రతికూల ప్రభావం చూపదని. ఇది కేవలం సహజ సంఘటన మాత్రమే. అయినా కూడా ప్రజలు భక్తి విశ్వాసాలతో కొన్ని నియమాలు పాటిస్తారు. ఉదాహరణకు, గ్రహణ సమయంలో వంట చేయకూడదని, ఆహారం తినకూడదని కొంతమంది నమ్ముతారు. ఈ విశ్వాసాలు మన సంస్కృతిలో లోతుగా మిళితమై ఉన్నాయి.
కోల్‌కతాలోని ప్రముఖ ఖగోళ శాస్త్రవేత్తలు, విద్యాసంస్థలు ఈ గ్రహణాన్ని ప్రత్యక్షంగా చూపించేందుకు ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. విశ్వవిద్యాలయాలు, సైన్స్ సెంటర్లు ప్రజలకు టెలిస్కోపులు అందుబాటులో ఉంచి విద్యార్థులకు అవగాహన కల్పించే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు. ఇది విద్యార్థులకు ఒక గొప్ప శాస్త్రీయ అనుభవంగా మారనుంది.
ఈ చంద్రగ్రహణం కేవలం శాస్త్రసంబంధమైన సంఘటన మాత్రమే కాదు, ఇది మనిషి ఆలోచనలకు, విశ్వ రహస్యాలపై ఆసక్తికి ఒక తార్కాణం. ఆకాశంలో చంద్రుడు నెమ్మదిగా మారుతున్న తీరు, ఎరుపు వర్ణంలో మునిగిపోతున్న క్షణాలు ప్రతి ఒక్కరినీ మంత్రముగ్ధులను చేస్తాయి. ఈ క్షణాలు మనిషి ఎంత చిన్నవాడో, విశ్వం ఎంత విశాలమో గుర్తు చేస్తాయి.
కోల్‌కతా నగరం ఎప్పుడూ సాంస్కృతిక సంపదతో, శాస్త్రీయ ఆసక్తితో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ చంద్రగ్రహణం సందర్భంలో కూడా నగరంలోని ప్రతి వర్గం ప్రజలు ఒకటిగా చేరి ఈ అద్భుతాన్ని వీక్షించనున్నారు. కుటుంబాలు, మిత్రబృందాలు రాత్రి ఆకాశం కింద చేరి చంద్రుడి మార్పును ఆస్వాదిస్తారు. ఇది ఒక జ్ఞాపకంగా తరతరాల వరకు నిలిచే అనుభూతిగా మారుతుంది.
మొత్తానికి 2025 సెప్టెంబర్ 7న రాత్రి జరగబోయే ఈ చంద్రగ్రహణం కోల్‌కతా ప్రజల హృదయాలలో చిరస్థాయిగా నిలిచిపోతుంది. శాస్త్రం, సాంప్రదాయం, భక్తి, ఆసక్తి అన్నీ కలిపి ఈ సంఘటనను ఒక పండుగలా మార్చబోతున్నాయి. సహజం అందించే అద్భుత దృశ్యాల్లో ఇది ఒకటిగా మిగిలిపోతుంది.
Author
