భారతదేశంలో శిశు మరణాల రేటు గత కొన్ని సంవత్సరాల్లో భారీగా తగ్గింది. సాంపిల్ రిజిస్ట్రేషన్ సిస్టమ్ (SRS) 2023 నివేదిక ప్రకారం, 2013లో దేశంలో శిశు మరణాల రేటు 40 కంటే ఎక్కువగా ఉండగా, 2023లో అది 25 కి చేరింది. ఇది 37.5 శాతానికి పైగా తగ్గుదలని సూచిస్తుంది. ఈ గణాంకాలు భారతదేశ ఆరోగ్య వ్యవస్థలో జరిగిన ప్రగతిని, ప్రభుత్వ ఆరోగ్య పథకాల ప్రభావాన్ని ప్రతిబింబిస్తున్నాయి.
రాష్ట్రాల వారీగా పరిశీలిస్తే, కేరళలో శిశు మరణాల రేటు అత్యల్పంగా 5గా ఉంది. మణిపూర్, 3తో అత్యల్ప IMR రేటు సాధించిన రాష్ట్రంగా నిలిచింది. తెలంగాణలో 18, ఆంధ్రప్రదేశ్లో 19గా నమోదయ్యే శిశు మరణాల రేటు, మధ్యప్రదేశ్, ఛత్తీస్గఢ్, ఉత్తరప్రదేశ్ వంటి కొన్ని రాష్ట్రాల్లో 37 వరకు ఉంది. పట్టణ ప్రాంతాల్లో IMR 27 నుంచి 18కి, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో 44 నుంచి 28కి తగ్గింది. ఈ గణాంకాలు దేశంలోని ఆరోగ్య సేవల విస్తరణ, వైద్య సౌకర్యాల అందుబాటులో ఉండడం మరియు టీకా కార్యక్రమాల విజయాన్ని చూపిస్తున్నాయి.
IMR తగ్గుదలకు ప్రధాన కారణాలుగా ప్రభుత్వ ఆరోగ్య పథకాలు, శిశు సంరక్షణ కేంద్రాల ఏర్పాటు, ప్రతి ప్రసవ సమయంలో వైద్య సిబ్బంది అందుబాటులో ఉండటం, టీకా కార్యక్రమాల విస్తరణ వంటి అంశాలనుచవచ్చు. ఉదాహరణకు, ఉత్తరప్రదేశ్లో “జీరో డోస్ క్యాంపెయిన్” ద్వారా 99 శాతానికి పైగా శిశువులకు టీకాలు అందించడం, మహారాష్ట్రలో మెల్ఘట్ ప్రాంతంలో డిజిటల్ టెలీమెడిసిన్ సౌకర్యాల ద్వారా శిశు మరణాల రేటు తగ్గించడం వంటి చర్యలు ఫలితాలను ఇచ్చాయి.
భవిష్యత్తులో కూడా దేశంలో శిశు మరణాల రేటును మరింత తగ్గించడానికి చర్యలు అవసరం. కొన్ని రాష్ట్రాల్లో ఇంకా IMR ఎక్కువగా ఉన్నందున, ఆ రాష్ట్రాల్లో ఆరోగ్య సేవలను మెరుగుపరచడం, ప్రజలలో ఆరోగ్య అవగాహన పెంచడం, వైద్య సిబ్బందిని శిక్షణ ఇవ్వడం వంటి చర్యలు అవసరమని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ప్రభుత్వాలు, ఆరోగ్య సంస్థలు, మరియు ప్రజలు కలసి పనిచేస్తే, శిశు మరణాల రేటును మరింత తగ్గించడం సాధ్యం.
మొత్తంగా, భారతదేశంలో శిశు మరణాల రేటు తగ్గడం దేశ ఆరోగ్య రంగంలో సానుకూల మార్పును సూచిస్తుంది. ఇది కేవలం గణాంకాల పరిమాణం మాత్రమే కాదు, దేశంలో క్రీడాపరమైన, సాంకేతిక, ఆరోగ్య సదుపాయాల అభివృద్ధిని కూడా ప్రతిబింబిస్తుంది. భవిష్యత్తులో సమగ్ర, సులభంగా అందుబాటులో ఉండే ఆరోగ్య సేవలు, సమర్థవంతమైన పథకాలు, శిశువుల ఆరోగ్య పట్ల ప్రజల అవగాహన పెంపు ద్వారా భారతదేశం శిశు మరణాలను మరింత తగ్గించగలదు. ఈ ప్రగతి దేశ అభివృద్ధికి, ఆరోగ్య రంగంలో పురోగతికి సంకేతంగా నిలుస్తుంది.