ఖండవల్లి గ్రామం అరటి తోటల దీపావళి – సంప్రదాయ కాంతులతో మెరిసిన పల్లెటూరి వేడుక
ఖండవల్లి దీపావళి కాంతులు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని ఏలూరు జిల్లా పెరవళి మండలం పరిధిలో ఉన్న ఖండవల్లి గ్రామం, ఈ మధ్యకాలంలో ఒక ప్రత్యేక కారణంతో చర్చనీయాంశమైంది. దీపావళి పండుగ సందర్భంగా ఈ గ్రామంలో కనిపించే ఆచారాలు, అలంకరణలు, ప్రజల ఐక్యత, ప్రకృతి-స్నేహం అన్నీ కలిపి ఈ ఊరిని ఒక సజీవ సంప్రదాయ కేంద్రంగా మార్చేశాయి.
నగరాల్లో దీపావళి అంటే పటాకులు, ఎలక్ట్రిక్ లైట్లు, షాపింగ్, కొత్త బట్టలతో హడావిడి — కానీ ఖండవల్లిలో దీపావళి అంటే పల్లెటూరి ఆత్మ. ఇక్కడ ప్రజలు ఒకటైపడి, ప్రకృతితో కలిసిపోయి, అరటి చెట్లతో వెలుగుల పండగ జరుపుకుంటారు.
అరటి తోటలతో ప్రారంభమయ్యే దీపావళి
ఖండవల్లిలో దీపావళి పండుగ ముందు నుంచే ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు మొదలవుతాయి. రైతులు తమ అరటి తోటల నుంచి పచ్చగా ఉన్న చెట్లను కోయించి ఊర్లోని ప్రధాన వీధుల వెంట అమర్చుతారు. ప్రతి చెట్టు ముందు దీపాలు పెట్టేందుకు చిన్న మట్టి వేదికలు సిద్ధం చేస్తారు.
సాయంత్రం అయ్యే సరికి ఆ చెట్ల మీద మట్టి దీపాలను వెలిగించి, ఊరంతా వెలుగుల సముద్రంలా మెరుస్తుంది. ఈ దృశ్యం చూసిన వారందరూ ఆశ్చర్యపోతారు. ప్రతి వీధి ప్రకాశించేలా గ్రామస్థులు కలసి దీపాలు వెలిగిస్తారు.
ఇది కేవలం అలంకరణ కాదు — ఈ దీపావళి ఆచారం వెనుక సామూహిక ఐక్యత, ప్రకృతి పట్ల గౌరవం, పల్లెటూరి మనుగడ పట్ల గర్వం దాగి ఉంది.
రైతుల పాత్ర – భక్తి మరియు ప్రకృతిని కలిపిన వేడుక
ఖండవల్లి రైతులు సంవత్సరమంతా తాము శ్రమించి పండించే అరటి తోటలను ఈ పండుగలో భాగం చేస్తారు. “మనం ప్రకృతి నుంచి పొందినదాన్ని తిరిగి ప్రకృతికే అంకితం చేయాలి” అనే భావనతో వారు చెట్లు తీసుకువస్తారు.
ఈ అరటి చెట్లు సాక్షాత్తు లక్ష్మీదేవి ప్రసాదంగా భావించబడతాయి. అందుకే దీపావళి సందర్భంగా వీధుల్లో అరటి చెట్లు నాటడం ఒక శుభసూచకం అని ఈ గ్రామస్థుల నమ్మకం.
వెలుగుల ఊరు – పల్లెటూరి కళాత్మకత
రాత్రి సమయానికి వీధుల్లోని అరటి చెట్లపై వందలాది దీపాలు వెలిగినప్పుడు ఖండవల్లి ఊరు ఒక వెలుగు పర్వతంలా కనిపిస్తుంది. పిల్లలు పటాకులు పేలుస్తూ పరుగులు తీస్తారు, పెద్దలు వందనాలు చేస్తూ రామాలయాలకు వెళ్తారు, స్త్రీలు రంగవల్లులు వేసి గృహాల ముందు తోరణాలు కడతారు.
ఆ వెలుగుల్లో ప్రతి ముఖం ఆనందంతో ప్రకాశిస్తుంది. ఈ గ్రామం మొత్తం ఒక కుటుంబంలా కనిపిస్తుంది. ఎవరి ఇంటి ముందు ఉన్న చెట్టు, దీపం, పూలదండ అన్నీ ఊరికి చెందినవే.
గెలల (అరటి చెట్ల) వేలం – భక్తి భావానికి ప్రతీక
దీపావళి రెండవ రోజు రామాలయాల ముందు ప్రత్యేక కార్యక్రమం ఉంటుంది. మొదటి రోజు వెలిగించిన అరటి చెట్లను అక్కడికి తీసుకువస్తారు. ఆ గెలలను భక్తులు వేలం ద్వారా కొనుగోలు చేస్తారు.
వీటిని తమ ఇళ్లకు తీసుకెళ్లి పూజిస్తారు. ఇది భక్తి, సమాజం, సంప్రదాయం అన్న మూడింటి కలయిక. వేలం ద్వారా వచ్చే డబ్బు దేవాలయ అభివృద్ధికి ఉపయోగించబడుతుంది.
ఇలా ఒక గ్రామం భక్తితో, బాధ్యతతో, సమాజ అభివృద్ధితో కలసి పండగ జరుపుకోవడం ఎంత అపూర్వమో చెప్పలేం.
పల్లెటూరి సౌందర్యం – నగరాలకు పాఠం
ఖండవల్లి గ్రామ దీపావళి మనకు చాలా ముఖ్యమైన పాఠం నేర్పుతుంది — ప్రకృతితో కలసి పండగ జరుపుకోవడమే నిజమైన ఆనందం.
నగరాల్లో వందల కిలోల పటాకులు పేల్చి వాయు కాలుష్యాన్ని పెంచుతున్న తరుణంలో, ఇక్కడి ప్రజలు మాత్రం పచ్చదనంలో వెలుగుల పండగ జరుపుతున్నారు.
అరటి చెట్లు, మట్టి దీపాలు, పూలతోరణాలు — ఇవన్నీ కలిపి ఒక సత్యమైన “ఎకో ఫ్రెండ్లీ దీపావళి”గా నిలుస్తాయి.
ఐక్యతే బలం
ఈ గ్రామంలో ఎవరి ఇంటికైనా పండగ అంటే ఊరంతా ఒకటే. మహిళలు గుంపులుగా చేరి దీపాలు తయారు చేస్తారు, పురుషులు చెట్లు తెచ్చి నాటుతారు, పిల్లలు పూలు సేకరిస్తారు.
ఎవరూ ఒంటరిగా ఏం చేయరు. ఈ సమిష్టి కృషే ఖండవల్లిని ప్రత్యేకంగా నిలిపింది. దీపావళి అంటే కుటుంబ పండగే కానీ, ఇక్కడ అది “గ్రామ పండగ” అయిపోయింది.
పర్యాటక ఆకర్షణగా మారుతున్న ఖండవల్లి
ఈ పల్లెటూరి దీపావళి ప్రత్యేకత రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ప్రచారం పొందుతోంది. ఇటీవల అనేక మంది పర్యాటకులు ఈ గ్రామానికి వస్తున్నారు. రాత్రి వేళ వెలుగుల్లో తళుక్కుమన్న అరటి తోటల వీధులు, పల్లెటూరి వాతావరణం, ఆతిథ్య సత్కారం అన్నీ కలిపి వారికి మరచిపోలేని అనుభవంగా మారుతున్నాయి.
గ్రామ పెద్దలు కూడా ఈ సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించేందుకు, భవిష్యత్ తరాలకు అందించేందుకు ప్రత్యేక కమిటీ ఏర్పాటు చేశారు.
పర్యావరణ పరిరక్షణలో మార్గదర్శక గ్రామం
పటాకులు పేల్చకూడదని గ్రామ పెద్దలు నిర్ణయం తీసుకున్నారు. దీపావళి పండగలో వెలుగులు అవసరం కానీ పొగ అవసరం లేదని వారు చెబుతున్నారు.
మట్టి దీపాలు వాడటం వల్ల గాలి కాలుష్యం తగ్గుతుంది, విద్యుత్ వినియోగం కూడా తగ్గుతుంది. ఇది పర్యావరణ పరిరక్షణకు ఒక మంచి ఉదాహరణ.
భవిష్యత్తు దిశ
ఈ సంప్రదాయం భవిష్యత్‌లో ఇంకా విస్తరించాలంటే యువత భాగస్వామ్యం చాలా అవసరం. గ్రామంలోని విద్యార్థులు, యువకులు ఈ వేడుకలో పాల్గొని సాంప్రదాయాలను సంరక్షించే బాధ్యత తీసుకుంటున్నారు.
గ్రామ పెద్దలు కూడా దీన్ని సాంస్కృతిక పండుగగా మారుస్తూ రాష్ట్ర పర్యాటక విభాగంతో సంభంధం పెంచాలని యోచిస్తున్నారు. ఈ గ్రామం భవిష్యత్తులో “సాంప్రదాయ దీపావళి గ్రామం”గా ప్రసిద్ధి చెందే అవకాశం ఉంది.
ఖండవల్లి దీపావళి నుండి నేర్చుకోవాల్సిన విషయాలు
- ప్రకృతితో కలసి పండగ జరుపుకోవడం – అరటి చెట్లు, మట్టి దీపాలతో పండగ జరపడం.
- సామూహికత – గ్రామమంతా కలిసి ఏర్పాట్లు చేయడం.
- పర్యావరణ పరిరక్షణ – పొగరహిత, శబ్దరహిత పండగ.
- భక్తి మరియు భద్రత – రామాలయాలకు అంకితం చేసిన గెలల వేలం.
- ఆర్థిక సౌలభ్యం – తక్కువ ఖర్చుతో గొప్ప పండగ జరపడం.
ముగింపు
ఖండవల్లి గ్రామం దీపావళి ఒక పండగ కంటే ఎక్కువ. ఇది ఒక జీవన విధానం, ఒక సంప్రదాయ ప్రకాశం. ప్రకృతిని గౌరవిస్తూ, భక్తితో జీవిస్తూ, సమాజంగా కలసి నిలబడే పల్లెటూరి మనుషుల కథ ఇది.
ఇలాంటి గ్రామాలు మన సమాజానికి స్ఫూర్తి. వారు చూపిస్తున్న మార్గం “వెలుగులతో మాత్రమే కాదు – మన హృదయాలతో ప్రకాశించాలనే సందేశం.”
Author
