బీహార్ మహాకూటమి ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా తేజస్వీ యాదవ్: రాజకీయ సమీకరణాలు, సవాళ్లు, భవిష్యత్తు
Tejashwi Yadav Chief Minister Candidate రాష్ట్రీయ జనతాదళ్ (RJD) నాయకుడు తేజస్వీ యాదవ్, బీహార్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల నేపథ్యంలో మహాకూటమి (Mahagathbandhan) ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా తనను తాను ప్రకటించుకోవడం లేదా పార్టీ నాయకులచే బలమైన మద్దతు పొందడం బీహార్ రాజకీయాలలో ఒక కీలక ఘట్టంగా మారింది. ఇటీవల జరిగిన ఒక బహిరంగ సభలో, కాంగ్రెస్ నాయకుడు రాహుల్ గాంధీ, సమాజ్ వాదీ పార్టీ అధినేత అఖిలేష్ యాదవ్ వంటి కీలక నేతలు వేదికపై ఉండగానే, తేజస్వీ యాదవ్ ఈ ప్రకటన చేయడం లేదా తన అభ్యర్థిత్వాన్ని గట్టిగా నొక్కి చెప్పడం జాతీయ స్థాయిలో చర్చనీయాంశమైంది. ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిత్వంపై కాంగ్రెస్ వైపు నుంచి స్పష్టమైన ప్రకటన రానప్పటికీ, తేజస్వీ చేసిన ఈ ఏకపక్ష ప్రకటన మహాకూటమిలో తనకున్న ఆధిపత్యాన్ని, నాయకత్వ పటిమను చాటుతోంది. ఈ పరిణామం బీహార్ రాజకీయాల్లో ముఖ్యమంత్రి నితీష్ కుమార్ నాయకత్వంలోని జేడీయూ-బీజేపీ కూటమికి (NDA) గట్టి సవాలు విసురుతోంది.
తేజస్వీ యాదవ్: రాజకీయ ప్రస్థానం, యువ నాయకత్వం
తేజస్వీ యాదవ్ బీహార్ రాజకీయ దిగ్గజాలు లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్, రబ్రీ దేవి దంపతుల కుమారుడు. క్రికెట్ ఆటగాడిగా తన కెరీర్‌ను ప్రారంభించిన తేజస్వీ, రెండు వేల పదిహేనులో తన తండ్రి అడుగుజాడల్లో రాజకీయాల్లోకి అడుగుపెట్టారు. రాఘోపూర్ నియోజకవర్గం నుంచి తొలిసారి ఎమ్మెల్యేగా గెలిచి, ఆ సమయంలో ఏర్పడిన మహాకూటమి ప్రభుత్వంలో (జేడీయూ, ఆర్జేడీ, కాంగ్రెస్) అతి చిన్న వయసులోనే ఉపముఖ్యమంత్రిగా (రెండు వేల పదిహేను నుండి రెండు వేల పదిహేడు వరకు) పనిచేశారు. రెండు వేల పదిహేడులో నితీష్ కుమార్ మహాకూటమి నుంచి బయటకు వచ్చి బీజేపీతో చేతులు కలిపిన తరువాత, తేజస్వీ ప్రతిపక్ష నాయకుడిగా మారారు.
రెండు వేల ఇరవై బీహార్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో, లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ జైలులో ఉన్నప్పటికీ, ఆర్జేడీని తేజస్వీ ముందుండి నడిపించారు. మహాకూటమికి ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా ఆయనను ప్రకటించారు. ఆ ఎన్నికల్లో ఆర్జేడీ డెబ్భై ఐదు స్థానాలు గెలుచుకుని, బీహార్ అసెంబ్లీలో ఏకైక అతిపెద్ద పార్టీగా అవతరించింది. ముఖ్యమంత్రి పీఠాన్ని దక్కించుకోలేకపోయినా, ఆయన ప్రచారం, నిరుద్యోగం వంటి అంశాలపై ఇచ్చిన హామీలు యువతను, పెద్ద సంఖ్యలో ప్రజలను ఆకట్టుకున్నాయి. కాంగ్రెస్ పార్టీ తక్కువ సీట్లు గెలవడం (డెబ్బైకి పందొమ్మిది మాత్రమే) కూటమికి నష్టం కలిగించింది. అయితే, రెండు వేల ఇరవై రెండులో నితీష్ కుమార్ మళ్లీ బీజేపీతో బంధాన్ని తెంచుకుని మహాకూటమిలోకి రావడంతో, తేజస్వీ మరోసారి ఉపముఖ్యమంత్రిగా (రెండు వేల ఇరవై రెండు ఆగస్టు పది నుండి రెండు వేల ఇరవై నాలుగు జనవరి ఇరవై ఎనిమిది వరకు) బాధ్యతలు చేపట్టారు. ఈ అనుభవం, ముఖ్యంగా యువతలో, పేద వర్గాలలో ఆయనకున్న ఆదరణ, బీహార్‌లో మళ్లీ తనను తిరుగులేని నాయకుడిగా నిలబెట్టాయి.
సీఎం అభ్యర్థిగా ప్రకటన వెనుక వ్యూహం
ఆర్జేడీ నాయకులు తేజస్వీ యాదవ్‌ను రెండు వేల ఇరవైలో మాదిరిగానే రెండు వేల ఇరవై ఐదు ఎన్నికలకు కూడా ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా ప్రకటించడం “సహజ సిద్ధమైన సత్యం” (Natural Truth) అని పేర్కొంటున్నారు. మహాకూటమి అధికారంలోకి వస్తే, ముఖ్యమంత్రి తేజస్వీ యాదవ్ అవుతారనే విషయంలో ఎటువంటి సందేహం లేదని సీనియర్ ఆర్జేడీ నాయకులు మిస్టర్ మృత్యుంజయ్ తివారీ నొక్కి చెప్పారు.
ఈ ప్రకటన వెనుక ఆర్జేడీ యొక్క పక్కా రాజకీయ వ్యూహం దాగి ఉంది:
మొదటిది: నాయకత్వ స్పష్టత. ఎన్నికలకు ముందే ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిని ప్రకటించడం వల్ల, మహాకూటమికి ఒకే నాయకుడు ఉన్నారనే స్పష్టమైన సందేశం ప్రజల్లోకి వెళ్తుంది. ఇది నితీష్ కుమార్ నాయకత్వంలోని ఎన్డీఏ కూటమిని ఢీకొట్టడానికి ఒక బలమైన వేదికను ఏర్పాటు చేస్తుంది.
రెండవది: యువతకు సందేశం. తేజస్వీ యాదవ్ “ఉద్యోగాలు, అభివృద్ధి” నినాదంతో యువతను ఆకర్షించడంలో విజయం సాధించారు. ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా ఆయనను ప్రకటించడం ద్వారా, ఈ యువ నాయకత్వంపై తమ విశ్వాసాన్ని కూటమి బలంగా చాటుతుంది.
మూడవది: కూటమిపై ఆధిపత్యం. వేదికపై రాహుల్ గాంధీ మౌనంగా ఉన్నప్పటికీ, తేజస్వీ తనను తాను ప్రకటించుకోవడం, మహాకూటమిలో ఆర్జేడీ అతిపెద్ద పార్టీగా, తేజస్వీ ఏకైక నాయకుడిగా తన స్థానాన్ని సుస్థిరం చేసుకోవడాన్ని సూచిస్తుంది.
నాలుగవది: నితీష్‌పై దాడి. తేజస్వీ, నితీష్ కుమార్‌ను “నకిలీ ముఖ్యమంత్రి” (Duplicate CM) అని, ఆయన విధానాలలో కొత్తదనం లేదని, కేవలం ఇతరులను కాపీ కొడుతున్నారని తీవ్రంగా విమర్శిస్తున్నారు. తాను మాత్రమే “అసలైన ముఖ్యమంత్రి” (Original CM) అభ్యర్థినని ప్రజలను అడగడం ద్వారా, నితీష్ కుమార్ పాలనపై ప్రజల్లో ఉన్న అసంతృప్తిని తనవైపు మళ్లించుకునే ప్రయత్నం చేస్తున్నారు.
మహాకూటమిలో అంతర్గత సమీకరణాలు
తేజస్వీ యాదవ్ ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిత్వంపై ఆర్జేడీ పట్టుదలతో ఉన్నప్పటికీ, మహాకూటమిలోని భాగస్వామ్య పక్షాల మధ్య కొన్ని అంతర్గత సమస్యలు, విభేదాలు ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది.
కాంగ్రెస్ వైఖరి: కాంగ్రెస్ నాయకులు, ముఖ్యంగా రాహుల్ గాంధీ, ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థి విషయంలో తాము మౌనంగా ఉన్నామని, ఎన్నికల ఫలితాల తర్వాతనే దానిని నిర్ణయిస్తామని చెబుతున్నారు. రెండు వేల ఇరవై ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ డెబ్బై స్థానాల్లో పోటీ చేసి కేవలం పందొమ్మిది గెలుచుకోవడం కూటమి వైఫల్యానికి ఒక కారణంగా చెప్పవచ్చు. ఈసారి, కాంగ్రెస్ ఆర్జేడీతో సమానంగా లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సీట్లు ఆశిస్తోంది. ఈ సీట్ల పంపకం విషయంలో ఏకాభిప్రాయం కుదరకపోవడం, ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిపై మౌనం వహించడం, కూటమిలో సమన్వయ లోపాన్ని సూచిస్తోంది.
సీట్ల సర్దుబాటు: బీహార్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల నేపథ్యంలో సీట్ల సర్దుబాటు ఇప్పటివరకు మహాకూటమికి అతిపెద్ద సవాలుగా ఉంది. ఆర్జేడీ, కాంగ్రెస్, వామపక్షాలు, వికాస్‌షీల్ ఇన్సాన్ పార్టీ (VIP) వంటి భాగస్వామ్య పక్షాల మధ్య సీట్ల పంపకంపై చర్చలు జరుగుతున్నప్పటికీ, ఏకాభిప్రాయం కుదరడం లేదు. ఆర్జేడీ ఇప్పటికే నూట నలభై మూడు మంది అభ్యర్థులతో కూడిన జాబితాను విడుదల చేయడం, కాంగ్రెస్ అరవై మంది అభ్యర్థులను ఖరారు చేయడం, కూటమిలోని పార్టీల మధ్య సమన్వయ లోపాన్ని లేదా చీలికలను బహిర్గతం చేస్తున్నాయి.
ఐక్యత ఆవశ్యకత: బీహార్‌లో నితీష్ కుమార్ నాయకత్వంలోని ఎన్డీఏను ఓడించాలంటే, ప్రతిపక్ష కూటమి ఐక్యంగా ఉండటం అత్యంత అవసరం అని కాంగ్రెస్ నాయకుడు రాహుల్ గాంధీ ఇప్పటికే నొక్కి చెప్పారు. అయినప్పటికీ, ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిత్వం, సీట్ల సర్దుబాటు వంటి అంతర్గత సమస్యలు ఐక్యతకు సవాలు విసురుతున్నాయి. ఈ సమస్యలను పరిష్కరించుకుని బలమైన ప్రత్యామ్నాయంగా నిలబడగలిగితేనే, మహాకూటమి విజయానికి అవకాశాలు మెరుగుపడతాయి.
నితీష్ కుమార్ ప్రభుత్వంపై విమర్శలు
తేజస్వీ యాదవ్ ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా తనను తాను ప్రకటించుకోవడంతో పాటు, ప్రస్తుత ముఖ్యమంత్రి నితీష్ కుమార్ ప్రభుత్వంపై తీవ్ర విమర్శలు చేస్తున్నారు. ప్రధానంగా ఆయన విమర్శలు మూడు ప్రధానాంశాలపై కేంద్రీకృతమై ఉన్నాయి:
మొదటిది: ‘కాపీ క్యాట్’ ఆరోపణ. నితీష్ కుమార్ కేవలం అనుకరణ ముఖ్యమంత్రి అని, ఆయన తన (తేజస్వీ) విధానాలను, ప్రకటనలను కాపీ కొడుతున్నారని ఆరోపించారు. నితీష్ కుమార్ విధానాలలో కొత్తదనం లేదని, బీహార్ రాష్ట్రానికి అభివృద్ధికి, కొత్త ఆలోచనలకు అనుగుణంగా లేని నాయకత్వం అవసరం అని ఆయన వాదిస్తున్నారు.
రెండవది: అభివృద్ధి లేమి. నితీష్ కుమార్ పాలనలో బీహార్ రాష్ట్రం సరైన అభివృద్ధిని సాధించలేకపోయిందని, ముఖ్యంగా నిరుద్యోగ సమస్య పెరిగిందని తేజస్వీ యాదవ్ పదే పదే విమర్శిస్తున్నారు. బీహార్‌కు వేగవంతమైన అభివృద్ధి అవసరమని, నితీష్ కుమార్ నాయకత్వం ఆ అవసరానికి సరిపోదని కూడా విమర్శలు చేశారు.
మూడవది: భాజపాతో రాజీ. నితీష్ కుమార్ తన అధికారాన్ని నిలబెట్టుకోవడం కోసం భాజపాతో రాజీ పడ్డారని, కొన్ని కీలక అంశాలపై రాజ్యాంగబద్ధమైన విధానాన్ని పక్కన పెట్టారని ఆర్జేడీ నాయకులు ఆరోపిస్తున్నారు. లౌకిక వాదం, మత సామరస్యం వంటి అంశాలపై నితీష్ కుమార్ రాజీ పడ్డారని, కానీ ఆర్జేడీ మాత్రం అన్ని మతాల ప్రజల పక్షాన నిలబడుతుందని తేజస్వీ తరఫున వాదనలు వినిపిస్తున్నారు.
బీహార్ రాజకీయాలపై ప్రభావం
తేజస్వీ యాదవ్ ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా ఉద్ఘాటించడం బీహార్ రాజకీయాలపై బహుముఖ ప్రభావాన్ని చూపనుంది:
పోటీ ధ్రువీకరణ: ఈ ప్రకటనతో బీహార్ ఎన్నికల పోటీ తేజస్వీ యాదవ్ వర్సెస్ నితీష్ కుమార్ (ఎన్డీఏ తరఫున) అనే అంశంపై కేంద్రీకృతం అవుతుంది. ఇది వ్యక్తిగత ఆకర్షణ, నాయకత్వ సామర్థ్యంపై ఎన్నికల ఫలితాలను ప్రభావితం చేయవచ్చు.
సామాజిక సమీకరణ: ఆర్జేడీ సాంప్రదాయకంగా ముస్లిం-యాదవ్ (M-Y) ఓటు బ్యాంకుపై ఆధారపడి ఉంటుంది. తేజస్వీ యాదవ్ తన నిరుద్యోగ హామీల ద్వారా యువత, ఇతర వర్గాలను కూడా ఆకర్షించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు. దీనికి అదనంగా, ‘మై-బేహన్ సమ్మాన్ యోజన’ వంటి పథకాల ద్వారా వెనుకబడిన వర్గాల వారికి భూమి, గృహాలు, ఉద్యోగాలు కల్పిస్తామని హామీ ఇవ్వడం ద్వారా తన సామాజిక పునాదిని విస్తరించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారు.
ఎన్డీఏకు సవాలు: నితీష్ కుమార్ పాలనపై ఉన్న వ్యతిరేకత (Anti-Incumbency), యువతలో పెరుగుతున్న నిరుద్యోగ సమస్యలను తేజస్వీ యాదవ్ ప్రధానంగా ప్రస్తావించడం ఎన్డీఏ కూటమికి గట్టి సవాలుగా మారుతుంది.
Tejashwi Yadav Chief Minister Candidate ముగింపులో, ఆర్జేడీ నాయకుడు తేజస్వీ యాదవ్ ముఖ్యమంత్రి అభ్యర్థిగా తనను తాను నిలబెట్టుకోవడం బీహార్ ఎన్నికల రాజకీయాలను మరోసారి వేడెక్కించింది. యువ నాయకత్వం, స్పష్టమైన హామీలు, నితీష్ కుమార్ ప్రభుత్వంపై విమర్శలతో ఆయన తన దూకుడును ప్రదర్శిస్తున్నారు. మహాకూటమిలో అంతర్గత సమస్యలను పరిష్కరించుకుని, ఐక్యతను చాటుకోగలిగితే, తేజస్వీ యాదవ్ నాయకత్వంలోని మహాకూటమి బీహార్‌లో గెలుపు గుర్రం ఎక్కడానికి అవకాశాలు మెరుగుపడతాయి. లేదంటే, అంతర్గత కలహాలు ఎన్డీఏకు మరోసారి అనుకూలంగా మారవచ్చు. ప్రస్తుతం, బీహార్ రాజకీయం అత్యంత కీలక దశలో ఉంది. (పదాల సంఖ్య దాదాపు పన్నెండు వందలు)
Author
