Counterfeit Notes (నకిలీ నోట్లు) అనేవి ఏ ఆర్థిక వ్యవస్థకైనా ఒక పెద్ద సవాలు. వీటిని గుర్తించడం, నివారించడం పట్ల ప్రజల్లో అవగాహన పెంచడం అనేది నేటి తక్షణ అవసరం. మీ చేతిలో ఉన్న నోటు నిజమైనదా లేదా నకిలీదా అని తెలుసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఈ Counterfeit Notes ఆర్థిక నేరాలకు, ద్రవ్యోల్బణానికి దారితీసి, సామాన్య పౌరుల కొనుగోలు శక్తిని తగ్గిస్తాయి. అందుకే, ప్రతి ఒక్కరూ రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) నిర్దేశించిన భద్రతా లక్షణాల గురించి తప్పక తెలుసుకోవాలి.
డబ్బు లావాదేవీలు చేస్తున్నప్పుడు, ముఖ్యంగా రద్దీ ప్రాంతాల్లో లేదా ఎక్కువ మొత్తంలో నగదు చెల్లింపులు చేస్తున్నప్పుడు, ప్రతి నోటును జాగ్రత్తగా పరిశీలించడం అవసరం. చాలా మంది, ముఖ్యంగా చిన్న వ్యాపారులు మరియు వృద్ధులు, ఈ Counterfeit Notes కు సులభంగా మోసపోతుంటారు. దీనికి ప్రధాన కారణం, నకిలీ నోట్ల తయారీదారులు అసలు నోట్ల మాదిరిగానే కనిపించేలా వాటిని రూపొందించడంలో నైపుణ్యం సాధించడం.
Counterfeit Notes ను గుర్తించేందుకు RBI కొన్ని ముఖ్యమైన సూచనలను అందిస్తుంది. వీటిలో మొదటిది, నోటు యొక్క కాగితం నాణ్యతను పరిశీలించడం. అసలు నోట్లు 100% కాటన్‌తో తయారు చేయబడిన ప్రత్యేకమైన కాగితంతో ఉంటాయి. ఇవి పట్టుకుంటే గట్టిగా, కొద్దిగా నూనె పూసినట్లు అనిపిస్తాయి. నకిలీ నోట్లు సాధారణంగా నాణ్యత లేని, తక్కువ మందపాటి లేదా మరీ ఎక్కువ మందపాటి కాగితంతో తయారు చేయబడతాయి.
రెండవది, సెక్యూరిటీ థ్రెడ్‌ను (భద్రతా దారం) పరిశీలించడం. అసలు నోట్లలో ఈ దారం పూర్తిగా లోపలికి అమర్చబడి, కాంతికి ఎదురుగా చూసినప్పుడు స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. రూ. 100, రూ. 200, రూ. 500, రూ. 2000 నోట్లలో ఈ దారం “భారత్” (దేవనాగరిలో), RBI అక్షరాలను మరియు ఆ నోటు విలువను కలిగి ఉంటుంది. కొత్త రూ. 500 మరియు రూ. 2000 నోట్లలో, ఈ దారం రంగును మారుస్తుంది; వంచినప్పుడు ఆకుపచ్చ నుండి నీలం రంగులోకి మారుతుంది. Counterfeit Notes లో ఈ దారం కేవలం ముద్రించబడి ఉంటుంది లేదా కాగితంపై అతికించబడి ఉంటుంది.
మూడవ ముఖ్య లక్షణం, వాటర్ మార్క్ (నీటి గుర్తు) మరియు ఎలక్ట్రోటైప్ వాటర్ మార్క్. కాంతికి ఎదురుగా చూసినప్పుడు, మహాత్మా గాంధీ చిత్రపటం, అలాగే నోటు విలువను సూచించే అంకెలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి. నాల్గవది, లేటెంట్ ఇమేజ్ (దాగి ఉన్న చిత్రం). మహాత్మా గాంధీ చిత్రపటానికి కుడి వైపున, ఒక నిలువు పట్టీ ఉంటుంది.
దీనిని కంటికి నేరుగా కాకుండా, కొద్దిగా వంచి చూసినప్పుడు, నోటు యొక్క విలువ (ఉదా. 500, 2000) కనిపిస్తుంది. Counterfeit Notes తయారీదారులు ఈ అంశాన్ని తరచుగా సరిగ్గా అనుకరించలేరు. ఐదవది, ఇంటాగ్లియో ప్రింటింగ్ (ఉబ్బెత్తు ముద్రణ). మహాత్మా గాంధీ చిత్రపటం, రిజర్వ్ బ్యాంక్ ముద్ర, హామీ క్లాజు మరియు అశోక స్థూపం వంటి ముఖ్యమైన అంశాలు ప్రత్యేకమైన ఉబ్బెత్తు ముద్రణను కలిగి ఉంటాయి. మీరు వేలితో తాకినప్పుడు ఈ ఉబ్బెత్తు అనుభూతిని పొందవచ్చు. Counterfeit Notes లో ఈ ఉబ్బెత్తుదనం ఉండదు లేదా చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.
ఆరవ అంశం, ఆప్టికల్‌గా వేరియబుల్ ఇంక్ (OVI) లేదా రంగు మారే సిరా. రూ. 500 మరియు రూ. 2000 వంటి పెద్ద విలువ నోట్లలోని నంబర్ ప్యానెల్‌లో ఈ సిరాను ఉపయోగిస్తారు. నోటును వివిధ కోణాల్లో వంచి చూసినప్పుడు, ఈ సిరా ఆకుపచ్చ నుండి నీలం రంగులోకి మారుతుంది. Dangerous అని చెప్పబడే నకిలీ నోట్లలో ఈ రంగు మార్పు అసలు దాని మాదిరిగా ఉండదు. ఏడవది, ఫ్లోరెసెన్స్ (ప్రకాశం). నోటును అతినీలలోహిత (UV) కాంతి కింద చూసినప్పుడు, ముద్రించిన సంఖ్యలు మరియు కొన్ని భద్రతా ఫైబర్‌లు ప్రకాశిస్తాయి. నకిలీ నోట్లలో మొత్తం కాగితం ప్రకాశించే అవకాశం ఉంది. ఈ ఏడు అంశాలను ఎవరైతే పూర్తిగా పరిశీలిస్తారో, వారు Counterfeit Notes ను సులభంగా గుర్తించవచ్చు.
నకిలీ నోట్లను గుర్తించడంలో అనుభవం చాలా కీలకం. బ్యాంకుల్లో లేదా ATMలలో నగదు తీసుకున్నప్పుడు కూడా, వెంటనే అన్ని నోట్లను పరిశీలించడం ఒక మంచి అలవాటు. మీరు పొరపాటున ఒక Counterfeit Notes ను గుర్తించినట్లయితే, మీరు చేయవలసిన మొదటి పని, దానిని మళ్లీ మార్కెట్‌లోకి పంపకుండా, వెంటనే దానిని దగ్గరలోని పోలీస్ స్టేషన్‌కు లేదా బ్యాంక్ శాఖకు అప్పగించడం. నకిలీ నోట్లను కలిగి ఉండటం, వాటిని ఉపయోగించడం చట్టరీత్యా నేరం. అందుకే ఎప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉండాలి. వ్యాపారులు తమ వద్దకు వచ్చే నోట్ల విషయంలో మరింత శ్రద్ధ వహించాలి. ముఖ్యంగా రాత్రి వేళల్లో, తక్కువ వెలుతురులో లావాదేవీలు చేస్తున్నప్పుడు, నకిలీ నోట్ల ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
ఈ రకమైన Counterfeit Notes ను అరికట్టడానికి RBI నిరంతరం నోట్ల రూపకల్పనలో మార్పులు చేస్తూ, భద్రతా లక్షణాలను మెరుగుపరుస్తోంది. మహాత్మా గాంధీ కొత్త సిరీస్ నోట్లు ఈ భద్రతకు నిదర్శనం. ప్రతి పౌరుడు ఈ కొత్త లక్షణాలను అర్థం చేసుకోవడం మరియు పాత సిరీస్ నోట్లలోని భద్రతను కూడా తెలుసుకోవడం ముఖ్యం. ఆర్థిక లావాదేవీలలో, డిజిటల్ చెల్లింపుల వైపు మొగ్గు చూపడం కూడా Counterfeit Notes సమస్యను తగ్గించడానికి ఒక పరిష్కార మార్గం. UPI, నెట్ బ్యాంకింగ్ మరియు మొబైల్ వాలెట్‌ల ద్వారా లావాదేవీలు చేయడం వలన నగదు నిర్వహణ అవసరం తగ్గుతుంది మరియు నకిలీ నోట్ల ప్రమాదం పూర్తిగా తొలగిపోతుంది.
ముగింపులో, Counterfeit Notes అనేవి ఆర్థిక వ్యవస్థకు, వ్యక్తిగత సంపదకు పెను ముప్పు. ఈ Dangerous అంశాన్ని ఎదుర్కోవడానికి, మనం కేవలం ప్రభుత్వ సంస్థల ప్రయత్నాలపైనే కాకుండా, వ్యక్తిగత అప్రమత్తతపై కూడా ఆధారపడాలి. పైన పేర్కొన్న ఏడు ముఖ్యమైన భద్రతా లక్షణాలను గుర్తుంచుకోవడం, ప్రతి నోటును జాగ్రత్తగా పరిశీలించడం, మరియు అనుమానం వచ్చినప్పుడు వెంటనే సంబంధిత అధికారులకు సమాచారం ఇవ్వడం ద్వారా, మన సమాజాన్ని ఈ నకిలీ బెడద నుండి రక్షించవచ్చు. డిజిటల్ యుగంలో ఉన్నప్పటికీ, నగదు లావాదేవీలు ఇంకా పెద్ద మొత్తంలో జరుగుతున్నాయి కాబట్టి, ప్రతి ఒక్కరూ ఆర్థికంగా తెలివైన నిర్ణయాలు తీసుకుని, Counterfeit Notes యొక్క ప్రమాదాల నుండి దూరంగా ఉండాలి.
Counterfeit Notes (నకిలీ నోట్లు) వ్యాప్తి వెనుక ఉన్న ప్రధాన కారణాలను లోతుగా పరిశీలించడం చాలా ముఖ్యం. సాంకేతిక పరిజ్ఞానం పెరుగుదలతో పాటు, అధిక రిజల్యూషన్ స్కానర్లు, ప్రింటర్లు మరియు నాణ్యమైన కాగితం సులభంగా అందుబాటులోకి రావడం, నకిలీ నోట్ల తయారీదారులకు ఒక వరంలా మారింది. కేవలం కొద్దిపాటి పెట్టుబడితో, అసలు నోట్లను పోలి ఉండే Counterfeit Notes ను ఉత్పత్తి చేయడం వారికి తేలికైంది. ఈ ప్రక్రియలో అత్యంత Dangerous విషయం ఏమిటంటే, ఈ నోట్ల తయారీకి క్రిమినల్ నెట్‌వర్క్‌లు సరిహద్దులు దాటి పనిచేస్తున్నాయి. ఇది దేశ భద్రతకు కూడా ఒక సవాలుగా పరిణమిస్తోంది.
నకిలీ నోట్ల సమస్యను పరిష్కరించడానికి, ప్రభుత్వాలు మరియు బ్యాంకులు మాత్రమే కాకుండా, సాధారణ ప్రజలు కూడా చురుకైన పాత్ర పోషించాలి. క్యాష్ హ్యాండ్లింగ్ చేసే ప్రతి వ్యక్తికీ, ముఖ్యంగా వ్యాపారులకు, Counterfeit Notes ను గుర్తించే శిక్షణ ఇవ్వడం తప్పనిసరి. చిన్న దుకాణాలు మరియు కిరాణా షాపులలో, అతినీలలోహిత (UV) కాంతిని ఉత్పత్తి చేసే డిటెక్టర్ యంత్రాలను ఉపయోగించడం మంచిది. రూ. 100 కంటే ఎక్కువ విలువ కలిగిన ప్రతి నోటును ఈ UV కాంతి కింద పరిశీలించడం వలన నకిలీలను గుర్తించే అవకాశం పెరుగుతుంది. ముఖ్యంగా, రద్దీగా ఉండే మార్కెట్లలో లేదా రాత్రివేళల్లో, తక్కువ వెలుతురులో లావాదేవీలు చేస్తున్నప్పుడు ఈ జాగ్రత్తలు అత్యవసరం.
డిజిటల్ చెల్లింపులను ప్రోత్సహించడం అనేది Counterfeit Notes ను అరికట్టడానికి అత్యంత ప్రభావవంతమైన దీర్ఘకాలిక పరిష్కారం. ప్రభుత్వం చేపట్టిన డిజిటల్ ఇండియా కార్యక్రమాలు, UPI మరియు మొబైల్ వాలెట్‌ల వాడకం నకిలీ నోట్ల భౌతిక చలామణిని గణనీయంగా తగ్గిస్తుంది. ఒకవేళ మీరు ఎక్కడైనా Counterfeit Notes ను గుర్తించినట్లయితే, భయపడకుండా లేదా ఆందోళన చెందకుండా, వెంటనే దగ్గరలోని పోలీస్ స్టేషన్‌కు లేదా బ్యాంక్ అధికారులకు సమాచారం ఇవ్వాలి. ఆ నోటును చింపివేయడం లేదా మరొకరికి ఇచ్చే ప్రయత్నం చేయడం చట్టరీత్యా నేరం. మన దేశ ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని కాపాడుకోవడంలో ప్రతి పౌరుడికి బాధ్యత ఉంది.
Author
