నేటి డిజిటల్ ప్రపంచంలో, Cyber Safety అనేది కేవలం ఒక ఆలోచన మాత్రమే కాదు, ఇది ప్రతి ఒక్కరికీ అత్యంత ప్రాథమిక అవసరం. ఇంటర్నెట్ మన జీవితంలో విడదీయరాని భాగంగా మారిన ఈ తరుణంలో, ఆన్‌లైన్ మోసాలు, నకిలీ వ్యక్తిత్వాల ముప్పు కూడా అంతే వేగంగా పెరుగుతోంది. ముఖ్యంగా మన దేశంలో, సాంకేతిక పరిజ్ఞానంపై సరైన అవగాహన లేకపోవడం వల్ల, అమాయక ప్రజలు సైబర్ నేరగాళ్ల ఉచ్చులో పడుతున్నారు. ఆర్థిక నష్టాలతో పాటు, వ్యక్తిగత గోప్యతకు భంగం కలిగించే ఈ నేరాలు సమాజంలో పెద్ద సమస్యగా మారుతున్నాయి. ఈ భయంకరమైన సవాళ్లను ఎదుర్కోవడానికి మరియు మన డిజిటల్ జీవితాన్ని సురక్షితంగా ఉంచుకోవడానికి Cyber Safety నియమాలను పాటించడం తప్పనిసరి.
ఆన్‌లైన్ మోసగాళ్లు వివిధ రకాలుగా తమ వలలోకి ప్రజలను లాగుతున్నారు. ఫిషింగ్ (Phishing) అనేది అత్యంత సాధారణ పద్ధతి. ఇక్కడ నేరగాళ్లు బ్యాంకులు లేదా ఇతర విశ్వసనీయ సంస్థల నుండి వచ్చినట్లుగా నకిలీ ఇమెయిల్‌లను, సందేశాలను పంపుతారు. ఆ సందేశాల్లోని లింక్‌లను క్లిక్ చేయడం ద్వారా లేదా వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని అందించడం ద్వారా వినియోగదారులు తమ ముఖ్యమైన డేటాను కోల్పోతారు. వన్‌-టైమ్ పాస్‌వర్డ్ (OTP) మోసాలు మరొక ప్రధాన సమస్య. నేరగాళ్లు మిమ్మల్ని సంప్రదించి, అత్యవసరమని నమ్మించి, మీ OTPని తెలుసుకుంటారు, తద్వారా మీ ఖాతాల నుండి క్షణాల్లో డబ్బును దోచుకుంటారు. నకిలీ వ్యక్తిత్వాల మోసాలు (Impersonation Scams) కూడా ఇటీవల పెరిగాయి. ఇందులో నేరగాళ్లు పోలీసు అధికారులుగా, బ్యాంక్ మేనేజర్లుగా లేదా ప్రభుత్వ ఉద్యోగులుగా నటిస్తూ ప్రజలను బెదిరించి, డబ్బును వసూలు చేస్తారు. ఈ మోసాల గురించి మరింత సమాచారం తెలుసుకోవడానికి మీరు సైబర్ క్రైమ్ నివేదికల కోసం అధికారిక వెబ్‌సైట్ ను సందర్శించవచ్చు. (External Link – DoFollow)
ప్రస్తుతం, ఆన్‌లైన్ ట్రాన్సాక్షన్లు పెరిగినందున, UPI, నెట్ బ్యాంకింగ్ వంటి మార్గాల ద్వారా మోసాలు జరుగుతున్నాయి. ఒక చిన్న పొరపాటు మీ జీవితకాల సంపాదనను కోల్పోయేలా చేస్తుంది. అందుకే, ఈ డిజిటల్ అడవిలో మనల్ని మనం రక్షించుకోవడానికి 7 అత్యంత ముఖ్యమైన Cyber Safety చిట్కాలను పాటించాలి. బలమైన పాస్‌వర్డ్‌లను ఉపయోగించడం: మీ ఆన్‌లైన్ ఖాతాలకు బలమైన, ప్రత్యేకమైన పాస్‌వర్డ్‌లను సెట్ చేయండి. అక్షరాలు, సంఖ్యలు, ప్రత్యేక అక్షరాలు కలిపి కనీసం 12 అక్షరాల పాస్‌వర్డ్‌ను ఉపయోగించడం చాలా ముఖ్యం. దయచేసి ‘123456’ లేదా మీ పేరు వంటి సులభమైన పాస్‌వర్డ్‌లను ఉపయోగించవద్దు. ప్రతి ఖాతాకు వేరే పాస్‌వర్డ్‌ను ఉపయోగించడం ఉత్తమం.
టూ-ఫాక్టర్ అథెంటికేషన్ (2FA): సాధ్యమైన ప్రతి ఖాతాకు టూ-ఫాక్టర్ అథెంటికేషన్‌ను ఆన్ చేయండి. దీనివల్ల, మీ పాస్‌వర్డ్ దొంగిలించబడినప్పటికీ, మీ ఫోన్‌కు వచ్చే OTP లేకుండా ఎవరూ మీ ఖాతాను యాక్సెస్ చేయలేరు. ఇది మీ Cyber Safety గోడను మరింత పటిష్టం చేస్తుంది. అనుమానాస్పద లింక్‌లు మరియు ఇమెయిల్‌లను విస్మరించడం: మీకు తెలియని వ్యక్తుల నుండి లేదా అనుమానాస్పదంగా కనిపించే ఇమెయిల్‌లు, మెసేజ్‌లలోని లింక్‌లను ఎప్పుడూ క్లిక్ చేయవద్దు. ఒకవేళ అది మీ బ్యాంక్ నుండి వచ్చినట్లు అనిపిస్తే, ఆ బ్యాంక్ యొక్క అధికారిక వెబ్‌సైట్‌కు నేరుగా వెళ్లి లాగిన్ అవ్వండి, అంతేగానీ ఇమెయిల్‌లోని లింక్‌ను ఉపయోగించవద్దు. వ్యక్తిగత సమాచారం పట్ల జాగ్రత్త: ఫోన్ కాల్స్‌లో లేదా తెలియని వెబ్‌సైట్‌లలో మీ బ్యాంక్ ఖాతా వివరాలు, ఆధార్ నంబర్, పాస్‌వర్డ్‌లు, లేదా OTP వంటి సున్నితమైన సమాచారాన్ని ఎప్పుడూ పంచుకోవద్దు. ఏ బ్యాంక్ లేదా ప్రభుత్వ సంస్థ కూడా ఫోన్‌లో మీ పాస్‌వర్డ్‌ను లేదా OTPని అడగదని గుర్తుంచుకోండి.
సాఫ్ట్‌వేర్‌ను ఎప్పటికప్పుడు అప్‌డేట్ చేయడం: మీ ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్ (OS), యాంటీవైరస్ సాఫ్ట్‌వేర్ మరియు బ్రౌజర్‌లను ఎల్లప్పుడూ అప్‌డేట్ చేస్తూ ఉండండి. ఈ అప్‌డేట్‌లు సైబర్ నేరగాళ్లు ఉపయోగించే కొత్త భద్రతా లోపాలను సరిచేస్తాయి. మీ డివైజ్‌ల Cyber Safety కోసం ఇది చాలా అవసరం. పబ్లిక్ వైఫై వాడకంలో జాగ్రత్త: పబ్లిక్ వైఫై నెట్‌వర్క్‌లు సురక్షితమైనవి కావు. కాబట్టి, పబ్లిక్ వైఫై ఉపయోగిస్తున్నప్పుడు నెట్ బ్యాంకింగ్ లేదా షాపింగ్ లావాదేవీలు వంటి ముఖ్యమైన ఆర్థిక లావాదేవీలను చేయవద్దు. VPN (వర్చువల్ ప్రైవేట్ నెట్‌వర్క్) ఉపయోగించడం ద్వారా కొంత రక్షణ పొందవచ్చు, కానీ ఉత్తమ Cyber Safety కోసం ఇంటి వైఫైని మాత్రమే వాడండి. మోసం జరిగినప్పుడు తక్షణమే ఫిర్యాదు చేయడం: ఒకవేళ మీరు మోసపోయారని భావిస్తే, వెంటనే మీ బ్యాంక్‌కు, ఆన్‌లైన్ పేమెంట్ ప్రొవైడర్‌కు తెలియజేయండి. అలాగే, వెంటనే సైబర్ క్రైమ్ పోర్టల్‌లో లేదా స్థానిక పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేయండి. తక్షణ చర్యలు మీ నష్టాన్ని తగ్గించడానికి సహాయపడతాయి.
నకిలీ వ్యక్తిత్వాల ముప్పు తరచుగా మన చుట్టూ ఉన్న వ్యక్తుల ద్వారానే రావచ్చు. మీ బంధువులు లేదా స్నేహితులుగా నటిస్తూ డబ్బు అడిగే వ్యక్తుల పట్ల అప్రమత్తంగా ఉండండి. ఫోన్ చేసి లేదా మెసేజ్ పంపి “అత్యవసరంగా డబ్బు కావాలి” అని అడిగితే, ముందుగా వారిని వేరే మార్గాల ద్వారా సంప్రదించి, ఆ అభ్యర్థన నిజమైనదో కాదో నిర్ధారించుకోండి. కేవలం పేరు లేదా ప్రొఫైల్ పిక్చర్ చూసి నమ్మవద్దు. ఈ విషయాలపై మరింత వివరాలను తెలుసుకోవడానికి మీరు మీ వ్యక్తిగత డేటాను రక్షించుకునే మార్గాలు అనే మా అంతర్గత కథనాన్ని చదవవచ్చు. (Internal Link)
ఈ ఆధునిక యుగంలో, డబ్బును ఆన్‌లైన్‌లో ఉంచడం ఎంత సులభమో, దాన్ని కోల్పోవడం కూడా అంతే సులభం. అందుకే, ప్రతి ట్రాన్సాక్షన్‌ను, ప్రతి లింక్‌ను జాగ్రత్తగా పరిశీలించడం మన బాధ్యత. నేరగాళ్లు మన భయాన్ని, మన అత్యాశను లేదా మన అజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించుకుంటారు. వారు పెద్ద బహుమతులు, లాటరీ విజేతలుగా ప్రకటనలు పంపి, ఆశ పెంచి, ఆ తరువాత డబ్బు వసూలు చేస్తారు. ఇటువంటి మోసాలను గుడ్డిగా నమ్మకుండా, మీ అంతర్గత Cyber Safety ఆలోచనను మేల్కొల్పండి. ఎవరైనా మీకు తెలియని నంబర్ నుండి కాల్ చేసి, మీ వివరాలు అడిగితే, ఆ కాల్‌ను వెంటనే కట్ చేయడం ఉత్తమం.
Cyber Safety నియమాలను చిన్నప్పటి నుంచే నేర్పించడం కూడా చాలా అవసరం. పిల్లలు ఆన్‌లైన్‌లో ఏం చూస్తున్నారు, ఎవరితో మాట్లాడుతున్నారు అనే దానిపై తల్లిదండ్రులు నిఘా ఉంచాలి. గేమింగ్ యాప్‌లు లేదా సోషల్ మీడియాలో వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని పంచుకోకుండా వారిని అప్రమత్తం చేయాలి. వృద్ధులు కూడా సైబర్ నేరగాళ్ల ప్రధాన లక్ష్యంగా మారుతున్నారు. వారికి సహాయం చేయడానికి, కుటుంబ సభ్యులు తరచూ కొత్త రకాల మోసాల గురించి వివరించాలి.
ఫింగర్ ప్రింట్, ఫేషియల్ రికగ్నిషన్ వంటి బయోమెట్రిక్ భద్రతా విధానాలు కూడా పెరుగుతున్నాయి. ఇవి పాస్‌వర్డ్‌ల కంటే సురక్షితమైనవిగా పరిగణించబడుతున్నప్పటికీ, వాటిని ఉపయోగించేటప్పుడు కూడా తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. మీ ఫోన్ పోయినప్పుడు లేదా దొంగిలించబడినప్పుడు, దాన్ని వెంటనే రిమోట్‌గా లాక్ చేయడం లేదా డేటాను తొలగించడం వంటి చర్యలు మీ Cyber Safetyకి తోడ్పడతాయి.
ఆధునిక సాంకేతికతతో పాటు, మోసగాళ్లు ఉపయోగించే పద్ధతులు కూడా నిరంతరం మారుతున్నాయి. AI (ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్) ఆధారిత వాయిస్ క్లోనింగ్ వంటి అత్యాధునిక మోసాలు కూడా బయటపడుతున్నాయి. ఇందులో, మీ బంధువుల వాయిస్‌ను క్లోన్ చేసి, డబ్బు అడుగుతారు. ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో, ఆ వ్యక్తిని తక్షణమే సంప్రదించి, వాయిస్ నిజమైనదో కాదో తెలుసుకోవాలి. నిరంతర అప్రమత్తత, కొత్త మోసాల గురించి ఎప్పటికప్పుడు తెలుసుకోవడం అనేది మీ Cyber Safetyకి పునాది.
ముగింపులో, ఆన్‌లైన్ మోసాల నుండి రక్షణ అనేది కేవలం టెక్నాలజీపై ఆధారపడి లేదు, అది మన వ్యక్తిగత జ్ఞానం మరియు అప్రమత్తతపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ప్రతి డిజిటల్ అడుగును ఆలోచించి వేయాలి. ఇంటర్నెట్‌లో ఉచితంగా వచ్చే ప్రతి దాని వెనుక ఒక ఉచ్చు ఉండే అవకాశం ఉంది. ఆశతోనో, భయంతోనో తొందరపడి నిర్ణయాలు తీసుకోకుండా ఉండటమే నిజమైన Cyber Safety. మన సమాచారాన్ని మనం రక్షించుకుంటే, మోసగాళ్లకు అవకాశం దొరకదు. సురక్షితమైన ఆన్‌లైన్ అనుభవం కోసం ఈ 7 కీలక చిట్కాలను అనుసరించడం ద్వారా మీరు అనేక సమస్యలను అధిగమించవచ్చు. ప్రతి ఒక్కరూ తమ డిజిటల్ జీవితంలో ఈ Cyber Safety సూత్రాలను అమలు చేయాలి. ఎందుకంటే, ఆన్‌లైన్ ప్రపంచం ఎంత పెద్దదైనా, మీ భద్రత మీ చేతుల్లోనే ఉంది. మీరు ఎల్లప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉంటే, మీ Cyber Safety పటిష్టంగా ఉంటుంది.
Author
