ఫుడ్ పాయిజనింగ్‌ ముప్పు ఎంతటి ప్రమాదం? కారణాలు, లక్షణాలు, నివారణకు సమగ్ర మార్గదర్శిని

ఈ రోజుల్లో వేగంగా మారుతున్న జీవనశైలి, బయటి ఆహారపు మోజు, ఎదుర్కొంటున్న కాలుష్యం నేపథ్యంలో “ఫుడ్ పాయిజనింగ్” ప్రమాదం గణనీయంగా పెరుగుతోంది. ఫుడ్ పాయిజనింగ్‌ (Food Poisoning) అనేది పాడైన లేదా కలుషితమైన ఆహారం తీసుకున్నప్పుడు, ఆహారంలో ఉన్న హానికారక బ్యాక్టీరియా, వైరస్లు, ఫంగస్ లేదా ఇతర సూక్ష్మ రసాయనాల వల్ల ఉద్భవించే పెద్ద ఆరోగ్య సమస్య. ఇది ఏదైనా ఒక్కరి వల్ల కాదుగానీ, వంట చేసే విధానంలో అప్రమత్తత లోపించడమే కాక, ఆహారం నిర్వహణలో నిర్లక్ష్యం వల్ల తలెత్తుతోంది.

ఫుడ్ పాయిజనింగ్‌కి ప్రధాన కారణం శుభ్రత లోపించిన ఆహారం. వంటలో వాడే కత్తులు, పాత్రలు, కిచెన్ ప్లాట్‌ఫామ్, చేతులు శుభ్రంగా ఉండకపోతే శరీరంలో హానికరమైన సూక్ష్మజీవులు ప్రవేశించి సమస్యలు ఉత్తేజిస్తాయి. అలాగే చాలామంది భోజనం ముందు, వంట పనుల తర్వాత చేతులు సరిగ్గా కడుక్కోకపోవడం వల్ల కూడా అపరిశుభ్రత పెరుగుతుంది. బయట మార్కెట్లో కొనుగోలు చేసే పండ్లు, కూరగాయల్లో ఉండే క్రిములు, బ్యాక్టీరియా సరైన రీతిలో కడగకపోతే ఫుడ్ పాయిజనింగ్‌కు దారితీయవచ్చు. పాడిపోయిన లేదా గడువు మించి నిల్వ ఉంచిన ఆహార పదార్థాలు (ప్రత్యేకించి పాల ఉత్పత్తులు, గుడ్లు, మాంసం, సముద్రాహారం) వాడితే ప్రమాదం ఎక్కువ. రెస్టారెంట్లలో లేక వీధి ఫుడ్‌స్టాల్స్‌లో పరిశుభ్రత లేకపోవడం, అధికంగా నిల్వ ఉంచిన పదార్థాలు వినియోగించడం కూడా ప్రధాన కారకాలు.

ఫుడ్ పాయిజనింగ్ లక్షణాలు – సమయానికి గుర్తించకపోతే తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యలు రాబోతాయి. మొదట వికారం, ఆకలి లేకపోవడం, కడుపు నొప్పి/తిప్పులు, వాంతులు, విరేచనాలు కనిపిస్తాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో అధిక జ్వరం, చాలింపు, నీరసం, దాహం వంటి లక్షణాలు ఉంటాయి. తీవ్రమైన సందర్భాల్లో రక్తపు విరేచనాలు, డీహైడ్రేషన్, నీరు కోల్పోవడం, దాదాపు అపస్మార స్థాయి చేరుకోవడం లాంటి ఇబ్బందులు కనబడినప్పుడు వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించడం తప్పనిసరి.

ఫుడ్ పాయిజనింగ్ నివారణకు జాగ్రత్తలు తీసుకోవడం చాలా ముఖ్యం.

• వంట చేసే ముందు, తర్వాత చేతులు సబ్బుతో కడుక్కోవాలి.
• వంట పాత్రలు, గరిటెలు, తొక్కలు, కిచెన్ ప్లాట్‌ఫామ్ ఎప్పటికప్పుడు శుభ్రంగా ఉంచాలి.
• పండ్లు, కూరగాయలు బయట నుంచి తెచ్చినప్పుడు ఉప్పు లేదా వెనిగర్ కలిపిన నీటిలో భ్రాంతిగా కడికి వాడాలి.
• మాంసం, చేపలు, గుడ్లు పూర్తిగా ఉడికించకుండా తినడం తగదు; అంతకుముందే తీసుకోవద్దు.
• ఫ్రిజ్‌లో నిల్వ చేసేదాన్ని 5ºC (41ºF) కంటే తక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్దే నిల్వ పెట్టాలి.
• బాగా గడువు తేదీ ఉన్న ఆహారం వాడాలని, పాడిపోతున్న పదార్థాలకు దూరంగా ఉండాలని జాగ్రత్త పడాలి.
• బయట తినే ఆహారం విషయంలో తప్పనిసరిగా పరిశుభ్రతను పరిశీలించాలి; వీధి ఫుడ్‌స్టాల్స్, ఓపెన్ క్యాంటీన్ల వద్ద సుమారు పాత్రలు, వాతావరణ పరిశుభ్రత అలాగే వండే వ్యక్తి శుచిత్వాన్ని గమనించాలి.

ఫుడ్ పాయిజనింగ్‌ వచ్చినప్పుడు ఇంటి చికిత్సలు కూడా ఉపశమనంగా పనిచేస్తాయి4. అత్యవసరం – శరీరానికి చక్కటి హైడ్రేషన్ అవసరం; ఓఆర్ఎస్, కొబ్బరి నీరు, పిచ్చుకో, సూప్ వంటి ఆరోగ్యకరంగా ఉండే ద్రవాలను తరచుగా తీసుకోవాలి. తేనె, నిమ్మరసం, అల్లం, వెల్లుల్లి వంటి సహజ పదార్థాలు కోపాన్ని తగ్గించటంలో ఉపయోగపడతాయి. కానీ పరిస్థితి తీవ్రంగా ఉంటే, చిన్నపిల్లలు లేదా వృద్ధులు బారిన పడితే, వైద్యుడి సలహా తీసుకోకుండా ఇంటి మార్గాలు మాత్రమే ఆశించకూడదు.

వర్షాకాలంలో ఫుడ్ పాయిజనింగ్ ప్రమాదం మరింత ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది, ఎందుకంటే తేమ, చెడిపోయిన ఆహారం, నిల్వ ఉన్న పదార్థాల్లో క్రిములు వేగంగా పెరగడానికి వీలవుతుంది. ఇంట్లో ఎప్పుడూ నీటి ఉన్నత పరిశుభ్రత, కిచెన్ పరిశుభ్రత, ఆహారం కారెక్ట్‌గా ఉడికించడమే కాకుండా, ఆరోగ్యకరమైన అలవాట్లు అలవరచుకోవాలి.

మొత్తంగా, ఫుడ్ పాయిజనింగ్‌ను తేలికగా తీసుకోకుండా, ప్రాథమిక పరిశుభ్రతా ప్రమాణాలను పంపిణీ చేయడం వల్లే ప్రమాదాన్ని నివారించవచ్చు. మనం తినే ప్రతీ ముక్క, తాగే ప్రతీ తిప్ప బాగానే పరిశుధ్ధంగా ఉందో లేదో తెలుసుకొని నిర్ణయం తీసుకోవాలి. జాగ్రత్తలు పాటించు, ఆరోగ్యాన్ని కాపాడు!