పరంపరా పతనం: కొత్త తరం విరాకె – విఐపీ చరిత్రలో సంవిధాన మార్పు

విఐపీ ఇండస్ట్రీస్‌ చైర్మన్‌ దిలీప్‌ పిరమల్‌ తన యాభై మూడు సంవత్సరాల సుదీర్ఘ వ్యాపార ప్రయాణాన్ని తాజాగా 32 శాతం వాటాను ప్రైవేటు ఈక్విటీ సంస్థలు మరియు ఇతర పెట్టుబడిదారులకు విక్రయించడం ద్వారా ముగించారు. ఆయన తీసుకున్న ఈ కీలకమైన నిర్ణయం సామాన్యమైన ప్రైవేట్ వ్యాపార డీల్ కంటే – ‘తరానుసారం బిజినెస్‌’ అనే భారతీయ ధారణను తిరిగి ప్రశ్నించే ఉదంతంగా నిలిచింది. ఆయన బహిరంగంగానే – “ఈ బిజినెస్‌ను కొనసాగించటానికి మా కుటుంబం యొక్క తదుపరి తరం సుముఖంగా లేదు” అని ప్రకటించారు. వాస్తవానికి విఐపీలో కుటుంబ ప్రమోటర్‌ల వాటాను తగ్గించడానికి ఆయన ముఖ్యం కారణంగా యువత యొక్క ఆసక్తి లోపమే ఉందంటున్నారు.

కొంతకాలంగా కంపెనీ నిర్వహణలో అనేక సమస్యలు ఎదురవడంసహజంగా షేర్‌ విలువలు కూడా భారీగా పడిపోవడానికి కారణమయ్యింది. గత ఐదేళ్లుగా మార్కెట్‌లో తమ వాటా క్రమంగా తగ్గిపోగా, గత ఏడాది నాలుగు త్రైమాసికాల్లో కంపెనీ నిరంతరం నష్టాలనే నమోదు చేసింది. ఈ నేపథ్యంలో “మార్కెట్లో పోటీ పెరిగిపోతున్న రంగంలో ప్రొఫెషనల్ మేనేజ్‌మెంట్ తక్కువ వృద్ధి చూపించగలుగుతున్నది, కొత్త రక్తానికి అవసరం ఏర్పడింది” అని ఆయన స్వయంగా వెల్లడించారు. గతంలో మంచి ధరకు ప్రత్యామ్నాయాలు వచ్చినా, వాటిని వెనక్కు నెట్టినందుకు తనకు కొంత విచారం కూడా ఉందని ఆయన పేర్కొన్నారు. రెండు సంవత్సరాల క్రితం షేరు ధర దాదాపు ₹700 వద్ద ఉండగా, పెరుగుతుందని ఆశించి అమ్మకాన్ని వాయిదా వేశారు; ఆ ఆశ నెరవేరలేదు.

ప్రమోటర్ ఫ్యామిలీ 51.73% వాటాను సొంతంగా కలిగి ఉండగా, దీనిలో 32% ప్రిమియం పెట్టుబడిదారులకు తక్కువ ధరతో (ఒక్కో షేరు రూ.388 వద్ద) విక్రయించడం ద్వారా సంస్థలో వారి ప్రమోటర్ కంట్రోల్ తీవ్రంగా తగ్గుతోంది. ఈ రెండేళ్లలో సంస్థ మార్కెట్ క్యాపిటలైజేషన్ కూడా కనీసంగా రూ.10,000 కోట్ల నుంచి రూ.6,800కోట్లకు పడిపోయింది. “షేర్ హోల్డర్ల ప్రయోజనాలే ప్రతిపాద్యంగా నూతన యాజమాన్యాన్ని – ముఖ్యంగా ప్రైవేట్ ఈక్విటీ ప్లేయర్లను – తీసుకురావాలనుకోవటం, వారి లక్ష్యం నికర విలువను రెండింతలు, మూడు రెట్లు పెంచడమే. సంస్థకు ఇది మేలు చేస్తుందని నమ్మకం,” అని పిరమల్ అన్నారు6.

ఇక ముందు ఆయన డైరెక్టర్ గా పాలకవర్గంలో ఉండరన్నా, తన భార్యను డైరెక్టర్‌గా నామినేట్ చేయనున్నారు. మరో ఐదు సంవత్సరాల్లో స్వంత వాటాను మళ్లీ 10% కన్నా తక్కువకు తగ్గించాల్సి ఉంటుంది; తద్వారా సంస్థ ప్రమోటర్ చట్టపరమైన హోదా కూడా నశిస్తుంది2. పైగా తదుపరి కాలంలో విలువ పెరిగినా, సంస్థ మీద ఆయన ఇక నేరుగా ప్రభావం చూపించే అవకాశం లేదు.

పిరమల్ స్వయంగా పేర్కొన్నట్లు, “నూతన తరం – నా కూతురు సహా – వారికి ఈ కంపెనీని నడిపించడంలో ఆసక్తి లేదు; వారి కలలు, అభిరుచులు వేరే.” ప్రచండ కుటుంబ సంక్షేమ సంస్థలు కూడా, కొత్త తరం బిజినెస్‌లో కొనసాగకపోవడం ఆ సంస్థ సుదీర్ఘతను ప్రశ్నార్థకం చేస్తున్నదన్నది ఈ ఉదంతం ద్వారా బలంగా కనబడింది45. వ్యాపార రూపంలో, విఐపీ స్ట్రక్చరల్‌గా బలంగానే ఉన్నా, మార్కెటింగ్ రీ-ఇన్వెన్షన్, ఇంటర్నేషనల్ మార్కెట్లలో విస్తరణ తదితర లక్ష్యాలను నూతన యాజమాన్య విధానం సాధించగలదని పిరమల్ ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు.

ప్రస్తుతానికి కంపెనీకి యజమాని మార్పుతో పాటు, సంస్థలో మేనేజ్‌మెంట్ మార్పూ కలిసొచ్చే పరిస్థితిలో ఉంది. ప్రొఫెషనల్ మేనేజ్‌మెంట్, నూతన పెట్టుబడిదారులూ కంపెనీ ఆధునీకరణ, మార్కెట్ పట్టు తిరిగి తెచ్చేందుకు కృషిచేయాలని ఒక్క మనసుగా భావిస్తున్నారు.

ఈ పరిణామం ఇండియన్ కార్పొరేట్ వ్యవస్థలో తరమైన ట్రెండ్‌గా ఇండికేషన్ ఇస్తోంది. యువత కోసం వృద్ధులు స్థానం విడిచి, వ్యాపార పునర్నిర్మాణానికి మొగ్గు చూపడం, ప్రైవేట్ ఈక్విటీలు చాలినంత పెరుగుతున్న ప్రాముఖ్యత – ఇవన్నీ భారతీయ ఎంటర్‌ప్రైజ్ పునఃశ్చేతనకు సంకేతాలుగా మారుతున్నాయని ‘విఐపీ’ మార్పు చెప్తోంది.