మధుమేహం ఇప్పుడు మన దేశంలోనే కాక ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెద్ద ఆరోగ్య సమస్యగా మారింది. ఈ వ్యాధిని పూర్తిగా నయం చేయలేకపోయినా, దీన్ని నియంత్రించడం మాత్రం సాధ్యమే. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిని పర్యవేక్షించడం ద్వారానే ఈ నియంత్రణ సాధ్యమవుతుంది. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిని తెలుసుకోవడానికి రెండు ముఖ్యమైన మార్గాలు ఉన్నాయి. ఒకటి HbA₁c పరీక్ష (హేమోగ్లోబిన్లో చక్కెర స్థాయి కొలిచే పద్ధతి), మరొకటి రోజువారీ రక్త చక్కెర కొలత. ఈ రెండు పద్ధతులకూ ప్రత్యేకతలు ఉన్నాయి.
HbA₁c పరీక్ష అంటే ఏమిటి?
మన శరీరంలో ఎర్ర రక్తకణాల జీవితం సుమారు మూడు నెలలు ఉంటుంది. ఈ సమయంలో చక్కెర స్థాయి ఎంత ఉందో HbA₁c పరీక్ష ద్వారా తెలుసుకోవచ్చు. అంటే గత మూడు నెలల్లో మన రక్తంలో చక్కెర స్థాయి ఎలా ఉందో ఒక సగటు సమాచారం ఈ పరీక్ష ఇస్తుంది. దీని ఆధారంగా వైద్యులు మన మధుమేహ నియంత్రణ స్థితిని అంచనా వేస్తారు. ఉదాహరణకు HbA₁c స్థాయి 7 శాతానికి తక్కువగా ఉంటే అది మంచిదిగా భావిస్తారు.
రోజువారీ రక్త చక్కెర కొలత
ఈ పద్ధతిలో మనం గృహంలోనే చిన్న పరికరం ద్వారా ప్రతి రోజు రక్త చక్కెర స్థాయిని కొలవచ్చు. ఉదయం లేచిన వెంటనే, భోజనం ముందు, భోజనం తర్వాత, వ్యాయామం చేసిన తర్వాత ఇలా రోజులో అనేకసార్లు రక్త చక్కెర స్థాయిని కొలవచ్చు. దీని ద్వారా తక్షణ పరిస్థితిని తెలుసుకోవచ్చు. భోజనం చేసిన తర్వాత చక్కెర ఎన్ని స్థాయిలకు పెరిగిందో, మందులు తీసుకున్న తర్వాత తగ్గిందో ఈ కొలతతో వెంటనే తెలుస్తుంది.
రెండు పద్ధతుల మధ్య తేడా
- HbA₁c పరీక్ష: దీర్ఘకాలిక సమాచారం ఇస్తుంది. గత మూడు నెలల్లో మన చక్కెర నియంత్రణ స్థాయి ఎలా ఉందో అంచనా వేయడానికి ఉపయోగపడుతుంది.
- రోజువారీ కొలత: తక్షణ పరిస్థితిని చూపిస్తుంది. ఒక్కోరోజు రక్త చక్కెర ఎంత మారుతుందో చెప్పగలదు.
ఈ రెండూ వేర్వేరు కోణాల్లో అవసరం. ఉదాహరణకు HbA₁c పరీక్ష ద్వారా మీరు మొత్తం మూడు నెలల్లో నియంత్రణ బాగుందా కాదా అనేది తెలిసిపోతుంది. కానీ ఒకవేళ ఒక్కరోజు భోజనం ఎక్కువగా చేసినా, మందులు మిస్ అయినా, లేదా వ్యాయామం తగ్గించినా రక్త చక్కెర ఒక్కసారిగా పెరిగిపోతుంది. అప్పుడు HbA₁c పరీక్షలో అది కనిపించదు. అలాంటి సందర్భాల్లో రోజువారీ కొలత ఎంతో అవసరం.
రెండు పద్ధతులను కలిపి ఉపయోగించడం
వైద్యులు సాధారణంగా HbA₁c పరీక్షను మూడు నెలలకు ఒకసారి చేయమని సూచిస్తారు. రోజువారీ కొలతను అయితే ప్రతిరోజూ లేదా వారానికి కొన్ని రోజులు చేయడం మంచిదని చెబుతున్నారు. ఈ రెండు పద్ధతులను కలిపి ఉపయోగించడం వల్ల మధుమేహాన్ని మరింత సమర్థంగా నియంత్రించవచ్చు. HbA₁c ద్వారా దీర్ఘకాల నియంత్రణపై స్పష్టత వస్తే, రోజువారీ కొలత ద్వారా తక్షణ చర్యలు తీసుకోవచ్చు.
మధుమేహ నియంత్రణలో జీవనశైలి ప్రాధాన్యం
కేవలం పరీక్షలతోనే మధుమేహం నియంత్రించబడదు. సరైన ఆహారం, నియమిత వ్యాయామం, సమయానికి మందులు తీసుకోవడం, ఒత్తిడి తగ్గించడం — ఇవన్నీ తప్పనిసరిగా పాటించాలి. చక్కెర స్థాయిని పర్యవేక్షించడం వలన మీరు ఆచరించే జీవనశైలి ఎంత ప్రభావవంతంగా ఉందో తెలుసుకోవచ్చు.
ముగింపు
మధుమేహం అనేది జీవితాంతం కొనసాగుతుంది. దీన్ని నియంత్రించడానికి HbA₁c పరీక్ష, రోజువారీ రక్త చక్కెర కొలత రెండూ అవసరం. ఒకటి లేకుండా మరొకటి పూర్తికాదు. కాబట్టి మధుమేహ బాధితులు ఈ రెండు పద్ధతులను సమన్వయంగా ఉపయోగించి ఆరోగ్యకరమైన జీవనాన్ని కొనసాగించాలి.