యాగంటి కార్తీక మహోత్సవం 2025: శోభాయమానమైన వేడుకలు
(అక్టోబర్ 22 నుండి నవంబర్ 20 వరకు)
Yaganti Karthika Mahotsavam 2025 శివ కేశవులకు అత్యంత ప్రీతిపాత్రమైన కార్తీక మాసంలో ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని నంద్యాల జిల్లాలో వెలసిన శ్రీ యాగంటి ఉమా మహేశ్వర స్వామి దేవాలయం (Yaganti Uma Maheshwara Swamy Temple) ఆధ్యాత్మిక శోభతో వెలిగిపోతుంది. ప్రఖ్యాత శైవ క్షేత్రాలలో ఒకటైన యాగంటిలో, 2025వ సంవత్సరం అక్టోబర్ 22వ తేదీ బుధవారం నుండి నవంబర్ 20వ తేదీ గురువారం వరకు కార్తీక మహోత్సవాలను (Karthika Mahotsavam) అత్యంత వైభవంగా నిర్వహించడానికి ఆలయ అధికారులు సన్నాహాలు చేస్తున్నారు. ఈ నెల రోజులు భక్తులు లక్షలాదిగా తరలివచ్చి శివయ్య కృపకు పాత్రులవుతారు.
1. అపర కైలాసంగా యాగంటి – క్షేత్ర వైశిష్ట్యం
యాగంటి పుణ్యక్షేత్రం సహజసిద్ధమైన కొండల మధ్య, ఆహ్లాదకరమైన ప్రకృతి సౌందర్యంతో పరవశింపజేసే ప్రదేశంలో ఉంది. ఈ ఆలయం 15వ శతాబ్దంలో విజయనగర సామ్రాజ్య పాలకులు, ముఖ్యంగా సంగమ వంశానికి చెందిన హరిహర బుక్కరాయలుచే నిర్మించబడింది. ఇక్కడ భక్తులకు ఉమామహేశ్వరుడు ఒకే శిలపై పార్వతీ సమేతుడై దర్శనమిస్తాడు. లింగాకృతిలో కాకుండా, శివశక్తి స్వరూపంగా కొండరాయిపై ఉమామహేశ్వరుని రూపం చెక్కబడి ఉండడం ఈ క్షేత్రంలోని ఒక విశిష్టత.
క్షేత్ర పురాణాల ప్రకారం, శ్రీ అగస్త్య మహాముని ఇక్కడ శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి వారి విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించదలచి, విగ్రహాన్ని రూపొందించగా, దాని కాలి బొటన వేలి గోరు విరిగిపోయింది. అసంపూర్ణమైన విగ్రహాన్ని పూజించకూడదనే శాస్త్ర నియమం వల్ల, ఆ విగ్రహాన్ని గుహలో ప్రతిష్ఠించి, శివుని కొరకు తపస్సు చేశారు. అప్పుడు శివుడు ప్రత్యక్షమై, ఈ స్థలం కైలాసాన్ని పోలి ఉన్నందున తననే ప్రతిష్ఠించమని ఆజ్ఞాపించగా, అగస్త్యుడు ఉమామహేశ్వరుని ఏకశిల రూపంలో ప్రతిష్ఠించారు. ఇంకో కథనం ప్రకారం, చిట్టెప్ప అనే శివభక్తుడు శివుని కొరకు తపస్సు చేయగా, పరమేశ్వరుడు పులి రూపంలో దర్శనమిచ్చారు. దానిని చూసి ఆనందంతో చిట్టెప్ప “నేగంటి శివను నే కంటి” (నేను శివుడిని చూశాను) అని నృత్యం చేయగా, అదే కాలక్రమంలో ‘యాగంటి’గా మారిందని ప్రతీతి.
2. యాగంటి బసవన్న రహస్యం – కాలజ్ఞానం
యాగంటి క్షేత్రానికి ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు తీసుకువచ్చింది ఇక్కడి ముఖ మంటపంలో స్వయంభువుగా వెలసిన యాగంటి బసవన్న (Yaganti Basavanna) విగ్రహం.
- పెరుగుతున్న నంది: ఈ నందీశ్వరుని విగ్రహం అంతకంతకూ పెరుగుతుందనేది ఇక్కడి మహారహస్యం. పురావస్తు శాఖ (Archaeological Department) వారు కూడా దీనిని ధృవీకరించారు. వారి లెక్కల ప్రకారం, ఈ విగ్రహం ప్రతి 20 సంవత్సరాలకు సుమారు ఒక అంగుళం చొప్పున పెరుగుతోంది.
- శాస్త్రీయ కారణం: ఇక్కడి రాతిలో ఉండే ప్రత్యేక ఖనిజాలు తేమను (Moisture) గ్రహించి రసాయనిక చర్య జరపడం వల్ల అతి సూక్ష్మంగా వృద్ధి చెందుతున్నాయని నిపుణులు వివరించారు. ఈ పెరుగుదల వల్ల ఒకప్పుడు విగ్రహం చుట్టూ ప్రదక్షిణ చేసేంత స్థలం ఉండగా, ఇప్పుడు ఒక స్తంభాన్ని కూడా తొలగించాల్సి వచ్చిందంటారు.
- వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి కాలజ్ఞానం: శ్రీ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి వారు రచించిన కాలజ్ఞానంలో యాగంటి బసవన్న గురించి ప్రత్యేకంగా ప్రస్తావించారు. “కలియుగం అంతమయ్యేనాటికి యాగంటి బసవన్న లేచి రంకె వేస్తాడు. ఆ రంకె శబ్దం విని చాలా మంది మరణిస్తారు” అని పేర్కొనబడింది. ఈ యుగాంతపు ప్రవచనంతో ముడిపడి ఉన్న యాగంటి బసవన్న దర్శనం కార్తీక మాసంలో భక్తులకు మరింత భక్తి భావాన్ని, ఆధ్యాత్మిక ఆలోచనను కలిగిస్తుంది.
3. అగస్త్య పుష్కరిణి – పాప విమోచనం
ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉన్న అగస్త్య పుష్కరిణి (Agastya Pushkarini) మరో అద్భుతం. ఈ కోనేరులో నీరు నిరంతరం ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది. పూర్వకాలంలో శ్రీ అగస్త్య మహర్షి మరియు శివశంకరులు ఈ కోనేటి నదులలో స్నానం చేశారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. ఈ జలాలలో ఔషధ గుణాలు (Medicinal properties) ఉన్నాయని, ఇందులో స్నానం చేయడం వల్ల నవగ్రహ దోషాలు తొలగిపోయి, సర్వపాపాలు ప్రక్షాళనమవుతాయని భక్తుల ప్రగాఢ విశ్వాసం. కార్తీక మాసంలో, ముఖ్యంగా తెల్లవారుజామున బ్రహ్మ ముహూర్తంలో, ఈ పుష్కరిణిలో స్నానం చేసి స్వామిని దర్శించుకోవడం అత్యంత పుణ్యప్రదం. కార్తీక స్నానాల (Karthika Snanam) విశిష్టత ఈ పుణ్యతీర్థంతో ముడిపడి ఉంది.
4. కార్తీక మాస మహత్యం – శివ కేశవుల అనుగ్రహం
ఆశ్వయుజ అమావాస్య (దీపావళి) తర్వాత ప్రారంభమయ్యే కార్తీక మాసం (Karthika Masam) శివకేశవులకు అత్యంత ప్రీతికరమైనది. ఈ మాసంలో చేసే ప్రతి దైవారాధన అనంతకోటి పుణ్యఫలాన్ని ఇస్తుందని స్కంద పురాణం పేర్కొంది.
- దీపారాధన విశిష్టత: కార్తీక మాసంలో అత్యంత ముఖ్యమైన ఆచారం దీపారాధన. సాయం సంధ్యవేళ దీపాన్ని వెలిగించడం వల్ల శివాలయంలోని చీకటి తొలగిపోయి, జ్ఞానజ్యోతి వెలుగుతుందని ప్రతీతి. ముఖ్యంగా, యాగంటి క్షేత్రంలో ఉసిరి కాయపై (Amla) లేదా నువ్వుల నూనెతో (Sesame Oil) దీపాలు వెలిగించడం అనాదిగా వస్తున్న ఆచారం. యాగంటి అగస్త్య పుష్కరిణి వద్ద లేదా ఆలయ గోపురం వద్ద వెలిగించే దీపాలు భక్తుల మనసులోని అజ్ఞానాన్ని, అహంకారాన్ని దూరం చేస్తాయని నమ్ముతారు.
- వన భోజన కార్యక్రమం: ఈ కార్తీక మాసంలో జరుపుకునే ప్రత్యేక వేడుక వన భోజనం (Vana Bhojanam). ప్రకృతిని, ముఖ్యంగా ఉసిరి చెట్టును (Amla Tree) పూజించడం, అనంతరం ఉసిరి చెట్టు నీడలో భక్తులందరూ కలిసి భోజనం చేయడం ఆచారం. యాగంటి క్షేత్రం చుట్టూ అనేక ఉసిరి వనాలు ఉన్నాయి. 2025 కార్తీక మాసంలో కూడా ప్రత్యేక వన భోజన కార్యక్రమాన్ని ఆలయ కమిటీ వారు అత్యంత వైభవంగా నిర్వహించడానికి సన్నాహాలు చేస్తున్నారు. ఈ వన భోజనంలో పాల్గొనడం వల్ల ఆధ్యాత్మిక, సామాజిక అనుబంధాలు బలపడతాయి.
- తులసి పూజ: కార్తీక పౌర్ణమికి ఐదు రోజులు ముందు ప్రారంభమై, పౌర్ణమి రోజున ముగిసే కార్తీక శుక్ల ద్వాదశి రోజున యాగంటిలో తులసి కోటను అలంకరించి, తులసి-శాలిగ్రామ కళ్యాణం (Tulasi-Saligrama Kalyanam) జరిపిస్తారు. యాగంటిలో ఈ తులసి పూజలు, తులసి మొక్కకు దీపారాధన చేయడం వల్ల సర్వ శుభాలు కలుగుతాయని భక్తుల విశ్వాసం.
5. యాగంటి పుణ్య గుహలు – ఆధ్యాత్మిక పయనానికి చిహ్నాలు
యాగంటి కేవలం ఉమా మహేశ్వర ఆలయానికి మాత్రమే కాదు, ఇక్కడ ఉన్న అనేక సహజ సిద్ధమైన గుహలకు (Caves) కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ గుహలు ఈ క్షేత్రంలోని ఆధ్యాత్మిక వైభవాన్ని మరింత పెంచుతాయి.
అ. శ్రీ వెంకటేశ్వర స్వామి గుహ (Venkateswara Swamy Cave)
క్షేత్ర పురాణంలో చెప్పబడినట్లు, శ్రీ అగస్త్య మహాముని ప్రతిష్ఠించదలచిన శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి వారి అసంపూర్ణ విగ్రహం ఇక్కడి గుహలో ప్రతిష్ఠితమై ఉంది. ఈ గుహలోకి చేరుకోవడానికి భక్తులు సుమారు 120 మెట్లు పైకి ఎక్కవలసి ఉంటుంది. గుహ మార్గం చిన్నదిగా, ఇరుకుగా ఉండటం వల్ల ఒక్కొక్కరుగా లోపలికి వెళ్లి స్వామిని దర్శించుకుంటారు. ఈ వెంకటేశ్వర స్వామి దర్శనం వల్ల తిరుమల శ్రీవారి దర్శనంతో సమానమైన ఫలితం లభిస్తుందని భక్తులు విశ్వసిస్తారు.
ఆ. వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి గుహ (Veerabrahmendra Swamy Cave)
యాగంటి సమీపంలో ఉన్న గుహలలో ఇది అతి ముఖ్యమైనది. శ్రీ పోతులూరి వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి వారు ఈ గుహలోనే నివసించి, తపస్సు చేసి, వారి ప్రసిద్ధ కాలజ్ఞానం (Kalagnanam) గ్రంథాన్ని రచించారని చరిత్ర చెబుతోంది. ఈ గుహలోకి వెళ్లడానికి కొద్దిగా ఎత్తైన, కష్టతరమైన మెట్లు ఉన్నాయి. ఈ గుహలో కాలజ్ఞానానికి సంబంధించిన అనేక అంశాలు, చిత్రాలు దర్శనమిస్తాయి. ఈ పవిత్ర స్థలాన్ని దర్శించడం ద్వారా భక్తులు వీరబ్రహ్మేంద్ర స్వామి వారి అనుగ్రహాన్ని పొందవచ్చు.
ఇ. పుష్పాంజనేయ స్వామి గుహ (Pushpanjaneya Swamy Cave)
యాగంటి కొండపై వెలసిన మరో గుహలో శ్రీ పుష్పాంజనేయ స్వామి వారు కొలువై ఉన్నారు. ఈ ఆంజనేయ స్వామిని దర్శిస్తే మానసిక ప్రశాంతత లభిస్తుందని, గ్రహ బాధలు తొలగిపోతాయని భక్తుల నమ్మకం. యాగంటి కొండపై ఈ గుహలను దర్శించడం ఒక చిన్న ఆధ్యాత్మిక పర్వతారోహణ అనుభవాన్ని (Pilgrimage Trekking) ఇస్తుంది.
6. 2025 కార్తీక మహోత్సవాల ప్రత్యేక కార్యక్రమాలు
యాగంటిలో 2025 అక్టోబర్ 22 నుండి నవంబర్ 20 వరకు జరిగే నెల రోజుల పండుగలో దైనందిన పూజలతో పాటు అనేక విశేష కార్యక్రమాలు నిర్వహించనున్నారు.
అ. దైనందిన పూజాదికాలు (Daily Rituals)
- ప్రాతః కాల ఆరాధన: తెల్లవారుజామున 4:00 గంటలకే ఆలయాన్ని తెరచి, శ్రీ ఉమా మహేశ్వర స్వామి వారికి సుప్రభాతం, ప్రాతః కాల అభిషేకాలు నిర్వహిస్తారు.
- రుద్రాభిషేకం: కార్తీక మాసంలో ప్రతి సోమవారం (Monday) మరియు ప్రతి రోజు రుద్రాభిషేకాలు (Rudrabhishekam) అత్యంత వైభవంగా నిర్వహిస్తారు. శివభక్తులు అధిక సంఖ్యలో రుద్రాభిషేకంలో పాల్గొని స్వామివారి కృపకు పాత్రులవుతారు.
- సహస్ర నామార్చన: ప్రతి రోజు ఉదయం 9:00 గంటలకు స్వామివారికి సహస్ర నామార్చన చేస్తారు.
- మహా మంగళ హారతి: సాయంకాలం 6:00 గంటలకు మహా మంగళ హారతి, ఆ తర్వాత ప్రత్యేక దీపారాధన, ప్రదోష కాల పూజలు జరుగుతాయి.
ఆ. విశేష పర్వదినాలు (Special Festival Days)
- కార్తీక సోమవారాలు (Karthika Somavaram): ఈ మాసంలో వచ్చే ప్రతి సోమవారం రోజున యాగంటిలో భక్తుల రద్దీ అధికంగా ఉంటుంది. ఈ రోజున ఉపవాసం ఉండి (Fasting), లక్ష బిల్వార్చన (Laksha Bilwarchana) వంటి ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు.
- కార్తీక శుద్ధ ఏకాదశి (Kowmudi Ekadashi): ఈ రోజున ప్రత్యేకంగా శ్రీ మహావిష్ణువును ఆరాధిస్తారు. యాగంటి శివక్షేత్రం అయినప్పటికీ, హరిహర అభేదానికి ప్రతీకగా విష్ణువును పూజించడం ఇక్కడి ఆచారం.
- కార్తీక పౌర్ణమి (Karthika Pournami): ఈ మహోత్సవంలో అత్యంత ప్రధాన ఘట్టం కార్తీక పౌర్ణమి. ఆ రోజు రాత్రి ఆలయం వద్ద జ్వాలా తోరణం (Jwala Thoranam) కార్యక్రమం నిర్వహిస్తారు. దీనిని దర్శిస్తే అపమృత్యు భయాలు తొలగుతాయని భక్తులు విశ్వసిస్తారు. వేలాది దీపాలతో మహా దీపోత్సవం (Maha Deepotsavam) కనుల పండువగా జరుగుతుంది.
- మాస శివరాత్రి (Masa Shivaratri): ప్రతి నెలా వచ్చే శివరాత్రి రోజున రాత్రి జాగరణ, శివ నామ స్మరణతో భజన కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి.
7. భక్తుల సౌకర్యార్థం విస్తృత ఏర్పాట్లు
కార్తీక మాసం సందర్భంగా లక్షలాది భక్తులు తరలి వస్తారు కాబట్టి, ఆలయ కార్యనిర్వహణాధికారి (Executive Officer) ఆధ్వర్యంలో విస్తృత ఏర్పాట్లు జరుగుతున్నాయి.
- వసతి (Accommodation): భక్తులు బస చేయడానికి ఆలయం తరపున, దాతల సహకారంతో నూతన సత్రాలు, గెస్ట్ హౌస్‌లు సిద్ధం చేస్తున్నారు.
- రవాణా మరియు భద్రత: నంద్యాల నుండి యాగంటి వరకు ప్రత్యేక బస్సు సౌకర్యాలు ఏర్పాటు చేయనున్నారు. ట్రాఫిక్ నియంత్రణకు, భక్తుల భద్రతకు పోలీసు సిబ్బందిని అధిక సంఖ్యలో నియమిస్తారు.
- అన్నదానం (Free Food Distribution): కార్తీక మాసం నెల రోజులు ఉచిత అన్నదానం (Nitya Annadanam) కార్యక్రమాన్ని భక్తులందరికీ అందించడానికి విస్తృత ఏర్పాట్లు చేస్తారు.
- పారిశుద్ధ్యం మరియు వైద్యం: పరిసరాల పరిశుభ్రత (Sanitation) కొరకు ప్రత్యేక సిబ్బందిని నియమిస్తారు. అత్యవసర పరిస్థితుల కోసం వైద్య శిబిరాలు (Medical Camps), అంబులెన్స్ సదుపాయాలు అందుబాటులో ఉంచుతారు.
- పుష్కరిణి భద్రత: అగస్త్య పుష్కరిణి వద్ద కార్తీక స్నానాల కోసం ప్రత్యేక గజ ఈతగాళ్లను (Swimmers) మరియు బారికేడ్లను ఏర్పాటు చేసి భద్రతా చర్యలు తీసుకుంటారు.
ముగింపు
Yaganti Karthika Mahotsavam 2025 యాగంటి శ్రీ ఉమా మహేశ్వర స్వామి కార్తీక మహోత్సవం 2025, ఆధ్యాత్మికత, చరిత్ర మరియు అద్భుతాల కలయిక. పెరుగుతున్న నంది యొక్క కాలజ్ఞాన రహస్యం, అగస్త్య పుష్కరిణి పవిత్రత, మరియు పర్వత గుహల ఆధ్యాత్మిక అనుభవం… ఇవన్నీ భక్తులను అపర కైలాసంగా భావించే యాగంటి క్షేత్రానికి రప్పించే ముఖ్య అంశాలు. కార్తీక మాసంలో యాగంటిని దర్శించడం భక్తులకు శివకేశవుల సంపూర్ణ అనుగ్రహాన్ని, శాశ్వత ఆనందాన్ని ప్రసాదిస్తుంది అనడంలో సందేహం లేదు. ఈ మహా పర్వదినాల్లో ప్రతీ భక్తుడూ పాల్గొని శివయ్య దీవెనలు పొందాలని కోరుకుందాం.
Author
