Telugu Language and Culture ప్రపంచ భాషల సరసన అజంతా భాషగా, ‘ఇటాలియన్ ఆఫ్ ది ఈస్ట్’గా కీర్తించబడిన తెలుగు భాష కేవలం ఒక మాధ్యమం కాదు. అది మన అస్తిత్వానికి, మన చరిత్రకు, మన సంస్కృతికి అద్దం. సుమారు ఏడున్నర కోట్ల మందికి పైగా మాతృభాషగా ఉన్న ఈ ద్రావిడ భాష, సాహిత్యపరంగా, సాంస్కృతికపరంగా ఎంతో వైభవాన్ని కలిగి ఉంది. తెలుగు భాషలో మాట్లాడేవారి సంఖ్య పరంగా భారత దేశంలో హిందీ తర్వాత రెండవ స్థానంలో, ప్రపంచంలో అత్యధికంగా మాట్లాడే భాషల్లో 15వ స్థానంలో నిలిచింది. 2008లో భారత ప్రభుత్వం దీనిని ప్రాచీన భాషగా (Classical Language) గుర్తించింది. ఈ విశేష గుర్తింపు తెలుగుకు ఉన్న సుదీర్ఘ చరిత్రను, స్వతంత్ర సాహితీ సంపదను, గొప్ప సాంస్కృతిక వారసత్వాన్ని ధృవీకరిస్తుంది. ఈ వైభవాన్ని అర్థం చేసుకోవడం, భవిష్యత్ తరాలకు దానిని అందించడం మనందరి బాధ్యత.
తెలుగు భాష చరిత్ర మరియు వైభవం (History and Glory of Telugu Language)
తెలుగు చరిత్ర క్రీ.పూ. మొదటి శతాబ్దానికి చెందిన శాసనాల నుంచే కనిపిస్తుంది. అయితే, సాహిత్యం పరంగా చూస్తే, నన్నయ భట్టారకుడి ద్వారా మహాభారత రచనతో క్రీ.శ. 11వ శతాబ్దంలో తెలుగు సాహిత్యానికి ఆద్యం పడింది. ఈ ముగ్గురు కవులు – నన్నయ, తిక్కన, ఎర్రన – కవిత్రయంగా తెలుగు భాషాభివృద్ధికి మూల స్తంభాలుగా నిలిచారు. పద్య గద్యాలతో కూడిన మహాభారతం తెలుగు భాషకు ఒక గొప్ప పునాదిని వేసింది. తెలుగు భాషకు ఉన్న ఒక విశిష్ట లక్షణం దాని ‘అజంతా’ స్వభావం. అంటే, తెలుగులోని ప్రతి పదం అచ్చుతో అంతమవుతుంది. ఈ ప్రత్యేకత వల్లనే దీనికి సంగీతపరమైన మాధుర్యం సిద్ధించింది. అందుకే, కవి రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ ‘తెలుగు ఒక భాష కాదు, అది సంగీతం’ అని కొనియాడారు.
విజయనగర సామ్రాజ్య కాలంలో శ్రీకృష్ణదేవరాయల ఆస్థానంలో అష్టదిగ్గజ కవులు తెలుగు సాహిత్యాన్ని శిఖరాగ్రానికి చేర్చారు. అల్లసాని పెద్దన, నంది తిమ్మన వంటి మహాకవులు తమ అద్భుత సృజనతో తెలుగు కవిత్వానికి కొత్త రంగులద్దారు. కృష్ణదేవరాయలు స్వయంగా “ఆముక్తమాల్యద” వంటి గొప్ప గ్రంథాన్ని రచించి, “దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స” అని ప్రకటించారు. ఈ వాక్యం తెలుగు భాషకు ఉన్న గొప్ప స్థానాన్ని, రాజుల మన్ననను తెలియజేస్తుంది. ఆ తరువాతి కాలంలో శతక సాహిత్యం, ప్రబంధాలు, క్షేత్రయ్య పదాలు, త్యాగరాజు కీర్తనల వంటివి తెలుగు సాహిత్యానికి మరింత వెలుగునిచ్చాయి. వేమన శతకాలు సామాజిక విమర్శకు, ప్రజల హృదయాలకు చేరువయ్యాయి.
తెలుగు సంస్కృతి: కళలు మరియు పండుగలు (Telugu Culture: Arts and Festivals)
భాష అనేది సంస్కృతికి వాహకం. తెలుగు సంస్కృతి యొక్క గొప్పదనం దాని కళలు, పండుగలు, ఆహారం మరియు జీవన విధానంలో ప్రస్ఫుటమవుతుంది.
కళలు (Arts):
కూచిపూడి నృత్యం తెలుగు సంస్కృతికి దర్పణం. ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణ రాష్ట్రాల నుంచి ప్రపంచవ్యాప్తంగా గుర్తింపు పొందిన ఈ నృత్య రూపం, భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్యాలలో ఒకటిగా నిలిచింది. ఇందులో నృత్యం, అభినయం, సంగీతం కలగలిసి ఉంటాయి. అంతేకాకుండా, తోలుబొమ్మలాట, హరికథ, బుర్రకథ వంటి జానపద కళారూపాలు గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తరతరాలుగా వినోదాన్ని, జ్ఞానాన్ని అందిస్తున్నాయి. తెలుగు సినిమా రంగం (టాలీవుడ్) ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద చలనచిత్ర పరిశ్రమలలో ఒకటిగా ఎదిగి, తెలుగు భాషను, కథలను, సంస్కృతిని అంతర్జాతీయ వేదికలపైకి తీసుకెళ్తోంది.
పండుగలు (Festivals):
ఉగాది (తెలుగు సంవత్సరాది) మన సంస్కృతిలో ముఖ్యమైన పండుగ. షడ్రుచుల ఉగాది పచ్చడి జీవితంలోని కష్టసుఖాలను సమంగా స్వీకరించాలనే జీవిత సత్యాన్ని తెలియజేస్తుంది. సంక్రాంతి పండుగ, పంటలు ఇంటికొచ్చే వేళలో మూడు రోజుల పాటు జరుపుకునే ఒక పెద్ద పండుగ. గొబ్బెమ్మలు, భోగి మంటలు, కోడి పందేలు (కొన్ని ప్రాంతాల్లో), హరిదాసుల కీర్తనలు, గంగిరెద్దుల ఆటలు వంటివి ఈ పండుగ ప్రత్యేకతలు. ఇవి కాక, దసరా, దీపావళి, వినాయక చవితి వంటి పండుగలు తెలుగు వారి జీవనంలో ఆధ్యాత్మికతను, సంతోషాన్ని నింపుతాయి.
తెలుగు భాష ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు (Challenges Faced by Telugu Language)
ప్రస్తుత ప్రపంచీకరణ యుగంలో తెలుగు భాష అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. ముఖ్యంగా ఆంగ్ల భాషా ప్రభావం పెరగడం వలన మాతృభాషకు సరైన ప్రాధాన్యత దక్కడం లేదు.
- విద్యా వ్యవస్థలో ప్రాధాన్యత తగ్గడం: అనేక ప్రైవేట్ పాఠశాలల్లో ఆంగ్ల మాధ్యమానికి అధిక ప్రాధాన్యత ఇవ్వడం వలన, తెలుగును ఒక ద్వితీయ భాషగానో లేదా కేవలం పరీక్షల కోసమో చదవడం జరుగుతోంది. దీని వల్ల పిల్లలు తమ మాతృభాషలో స్పష్టంగా మాట్లాడటం, రాయడం మరియు ఆలోచించడం తగ్గిపోతుంది.
- ఆలోచనా శక్తిపై ప్రభావం: మాతృభాష అనేది కేవలం మాట్లాడటానికి మాత్రమే కాకుండా, ఆలోచించడానికి, భావోద్వేగాలను వ్యక్తం చేయడానికి, సృజనాత్మకతను పెంపొందించడానికి పునాది. మాతృభాషను విస్మరించడం వలన, పిల్లలు తమ మూలాలను, సంస్కృతిని అర్థం చేసుకోలేకపోతున్నారు.
- సాహిత్య పఠనం తగ్గడం: ఆధునిక సాంకేతిక యుగంలో యువతరం తెలుగు సాహిత్యం, పద్యాలు, కథలు చదవడానికి ఆసక్తి చూపడం లేదు. ఇది తెలుగు సాహిత్య వారసత్వాన్ని క్రమంగా మరుగున పడేలా చేస్తుంది.
- పారిశ్రామిక మరియు ఉద్యోగ రంగంలో ఆంగ్ల ఆధిపత్యం: ఇంజనీరింగ్, మెడిసిన్, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ వంటి కీలక రంగాల్లో బోధన, పని భాష పూర్తిగా ఆంగ్లమే కావడం వల్ల తెలుగు భాష ఉపాధి అవకాశాలకు అడ్డుగా మారుతోందనే అపోహ పెరుగుతోంది.
భాషా పరిరక్షణకు మరియు అభివృద్ధికి చర్యలు (Measures for Language Preservation and Development)
తెలుగు భాషా వైభవాన్ని నిలబెట్టడానికి, దానిని భవిష్యత్తుకు అందించడానికి కొన్ని ముఖ్యమైన చర్యలు తీసుకోవడం అత్యవసరం.
- విద్యా విధానంలో మాతృభాషకు స్థానం: ప్రాథమిక విద్యను తప్పనిసరిగా మాతృభాషలోనే బోధించడం వలన పిల్లలకు విషయ పరిజ్ఞానం సులభంగా అర్థమవుతుంది. ఉన్నత విద్యలో కూడా తెలుగు మాధ్యమాన్ని ప్రోత్సహించాలి లేదా తెలుగులో ప్రామాణిక పాఠ్యపుస్తకాలు తయారు చేయించాలి.
- సాహిత్య ప్రోత్సాహం: తెలుగు సాహిత్యాన్ని సులభంగా, ఆకర్షణీయంగా యువతకు అందుబాటులోకి తేవాలి. డిజిటల్ మాధ్యమాలలో తెలుగు రచనలను ప్రచురించడం, ఆడియోబుక్స్, పాడ్‌కాస్ట్‌ల ద్వారా తెలుగు కవుల గొప్పతనాన్ని పరిచయం చేయాలి. సాహిత్య సదస్సులు, కవి సమ్మేళనాలు తరచుగా నిర్వహించాలి.
- ప్రభుత్వ మరియు పరిపాలనలో తెలుగు: ప్రభుత్వ కార్యకలాపాలు, ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలు, చట్టపరమైన పత్రాలు తెలుగులో అందుబాటులో ఉండేలా చూడాలి. పాలనా భాషగా తెలుగును అమలు చేయడం వలన సామాన్య ప్రజలకు పాలన మరింత చేరువవుతుంది.
- కుటుంబాలలో తెలుగు వాడకం: తల్లిదండ్రులు తమ పిల్లలతో ఇంట్లో తెలుగులో మాట్లాడటం, తెలుగు కథలు చెప్పడం, పండుగల విశిష్టతను వివరించడం ద్వారా భాష మరియు సంస్కృతిపై మమకారం పెరుగుతుంది.
- సాంకేతిక అనుసంధానం (Technology Integration): ఆధునిక సాంకేతికతలో తెలుగు భాష వినియోగాన్ని పెంచాలి. తెలుగులో టైపింగ్ టూల్స్, అనువాద సాఫ్ట్‌వేర్, వాయిస్ రికగ్నిషన్ వంటివి అభివృద్ధి చేయాలి. ఇంటర్నెట్‌లో తెలుగు కంటెంట్‌ను పెంచడానికి రచయితలను, బ్లాగర్లను ప్రోత్సహించాలి.
తెలుగు భాషలో ఉన్న గొప్పదనం (The Greatness inherent in Telugu Language)
తెలుగు భాషకు ఉన్న మాధుర్యం, దానిని ఉచ్ఛరించడంలో ఉండే సౌలభ్యం, పదజాలంలో ఉన్న గొప్పదనం దానికి ప్రత్యేకతను తెచ్చిపెట్టాయి. తెలుగు పదం వింటేనే ఒక రకమైన శ్రావ్యత, మధురానుభూతి కలుగుతుంది. అందుకే దీనిని ‘అజంతా భాష’ అంటారు. తెలుగు సంస్కృతిలో భాగమైన ఆతిథ్యం, పెద్దలకు గౌరవం ఇవ్వడం, సమిష్టి కుటుంబ భావన వంటి విలువలు ప్రపంచానికి ఆదర్శప్రాయం. మనం ఈ సంస్కృతిని, భాషను నిలబెట్టుకోవడం అంటే, మన పూర్వీకులు అందించిన జ్ఞాన సంపదను, వేల సంవత్సరాల చరిత్రను కాపాడుకోవడమే.
ముగింపు (Conclusion)
Telugu Language and Culture తెలుగు భాష కేవలం మన మాతృభాష మాత్రమే కాదు, అది మన వారసత్వం, మన గర్వం. ‘తెలుగు తల్లి’కి అఖండమైన చరిత్ర, అపారమైన సాహిత్య సంపద, విశిష్టమైన సాంస్కృతిక వైభవం ఉన్నాయి. నేటి ప్రపంచీకరణ ఒత్తిడిలో మనం మన మూలాలను మర్చిపోకుండా, ఆధునికతను ఆహ్వానిస్తూనే, మన మాతృభాషను ప్రేమించాలి, గౌరవించాలి. ప్రతి తెలుగు వ్యక్తి తమ తమ వంతు కృషి చేసి, ఇంట్లో, బయట, ఉద్యోగంలో తెలుగును వాడటాన్ని ప్రోత్సహించాలి. అప్పుడే, ‘దేశ భాషలందు తెలుగు లెస్స’ అనే మాట సార్థకమవుతుంది. మన భాషను పరిరక్షించుకుంటే, అది మన అస్తిత్వాన్ని, మన భవిష్యత్తును పరిరక్షిస్తుంది. తెలుగు వైభవం శాశ్వతంగా వెలుగొందాలంటే, తరతరాలుగా వచ్చిన ఈ జ్ఞానాన్ని, మాధుర్యాన్ని మనం ముందుకు తీసుకెళ్లాలి. “మాతృభాష మన కంటి చూపు వంటిది, అది లేకపోతే ప్రపంచాన్ని పూర్తిగా చూడలేం.” కాబట్టి, మన భాషను బతికించుకుందాం, మన సంస్కృతిని పదిలపరుచుకుందాం.
Author
