విజయవాడ నగరంలోని పవిత్ర ఇంద్రకీలాద్రి పర్వతంపై కొలువైన శ్రీ దుర్గా మల్లేశ్వర స్వామి దేవస్థానం, ప్రతి ఏటా శరన్నవరాత్రి ఉత్సవాలలో లక్షలాది మంది భక్తులతో కిటకిటలాడుతుంది. దసరా పండుగ సందర్భంగా నిర్వహించే ఈ తొమ్మిది రోజుల ఉత్సవాలు ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలోనే కాకుండా, దేశవ్యాప్తంగా ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకున్నాయి. ఈ ఉత్సవాలలో అమ్మవారు రోజుకొక అలంకారంలో దర్శనమిస్తూ భక్తులకు కనుల పండుగ చేస్తుంది. శరన్నవరాత్రుల విశేషాలు, భక్తుల రద్దీ, ఏర్పాట్లు, మరియు ఈ ఉత్సవాల ఆధ్యాత్మిక ప్రాధాన్యత గురించి తెలుసుకుందాం.
శరన్నవరాత్రుల ప్రాముఖ్యత:
శరన్నవరాత్రులు శక్తి ఆరాధనకు ప్రతీక. మహిషాసుర మర్ధిని అయిన దుర్గాదేవి తొమ్మిది రోజుల పాటు వివిధ రూపాలలో దర్శనమిచ్చి, భక్తుల కష్టాలను తీరుస్తుందని ప్రగాఢ నమ్మకం. ఈ తొమ్మిది రోజులు దుర్గాదేవి నవదుర్గలుగా అవతరించి దుష్ట సంహారం చేసిందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. చివరి రోజున విజయదశమి పండుగను ఘనంగా జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ చెడుపై మంచి సాధించిన విజయానికి ప్రతీక. ఇంద్రకీలాద్రిపై అమ్మవారు స్వయంభువుగా వెలసిందని, అర్జునుడు ఇక్కడ తపస్సు చేసి శివుడి నుండి పాశుపతాస్త్రాన్ని పొందాడని స్థల పురాణం చెబుతుంది.
అలంకరణల వైభవం:
శరన్నవరాత్రులలో ప్రతి రోజు దుర్గమ్మ ఒక్కో అలంకారంలో భక్తులకు దర్శనమిస్తుంది. మొదటి రోజు స్వర్ణకవచాలంకృత దుర్గమ్మగా, రెండవ రోజు బాలాత్రిపుర సుందరిగా, మూడవ రోజు గాయత్రీ దేవిగా, నాలుగవ రోజు అన్నపూర్ణా దేవిగా, ఐదవ రోజు లలితా త్రిపుర సుందరిగా, ఆరవ రోజు మహాలక్ష్మిగా, ఏడవ రోజు సరస్వతి దేవిగా, ఎనిమిదవ రోజు దుర్గాదేవిగా మరియు తొమ్మిదవ రోజు మహిషాసుర మర్దినిగా దర్శనమిస్తుంది. చివరి రోజు (దశమి) రాజరాజేశ్వరి దేవి అలంకారంతో ఉత్సవాలు ముగుస్తాయి. ప్రతి అలంకారం వెనుక ఒక ప్రత్యేక ప్రాముఖ్యత మరియు ఆధ్యాత్మిక సందేశం ఉంటుంది. ఈ అలంకరణలు అమ్మవారి దివ్యత్వాన్ని, శక్తిని ప్రస్ఫుటం చేస్తాయి.
భక్తుల రద్దీ మరియు ఏర్పాట్లు:
దసరా ఉత్సవాల సమయంలో ఇంద్రకీలాద్రి భక్తులతో కిటకిటలాడుతుంది. లక్షలాది మంది భక్తులు దేశం నలుమూలల నుండి తరలివచ్చి అమ్మవారిని దర్శించుకుంటారు. ముఖ్యంగా మూలా నక్షత్రం రోజున (సరస్వతీ దేవి అలంకారం రోజు) భక్తుల రద్దీ విపరీతంగా ఉంటుంది. ఈ రోజున విజయవాడ నగరంలో ఎటు చూసినా భక్తుల సందడే కనిపిస్తుంది. భక్తుల సౌకర్యార్థం దేవస్థానం అధికారులు విస్తృతమైన ఏర్పాట్లు చేస్తారు.
- క్యూ లైన్లు: సాధారణ దర్శనం, శీఘ్ర దర్శనం, ఆన్లైన్ దర్శనం మరియు వికలాంగులు, వృద్ధుల కోసం ప్రత్యేక క్యూ లైన్లను ఏర్పాటు చేస్తారు. ఎండ తీవ్రతను తగ్గించడానికి షెడ్లు, తాగునీటి సదుపాయం కల్పిస్తారు.
- వైద్య సేవలు: అత్యవసర వైద్య సేవలు అందించడానికి తాత్కాలిక వైద్య శిబిరాలు, అంబులెన్సులు అందుబాటులో ఉంటాయి.
- భద్రత: శాంతిభద్రతల పరిరక్షణకు భారీ సంఖ్యలో పోలీసులు, హోంగార్డులను మోహరిస్తారు. సీసీటీవీ కెమెరాలతో నిరంతరం పర్యవేక్షిస్తారు.
- ట్రాఫిక్ నియంత్రణ: విజయవాడ నగరంలో ట్రాఫిక్ రద్దీని నియంత్రించడానికి ప్రత్యేక ట్రాఫిక్ ప్రణాళికలను అమలు చేస్తారు. బస్సులు, ఆటోలు వంటి వాటికి ప్రత్యేక మార్గాలను కేటాయిస్తారు.
- శానిటేషన్: పారిశుధ్యం పట్ల ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకుని, దేవస్థానం పరిసరాలను పరిశుభ్రంగా ఉంచుతారు.
కృష్ణా నదిలో పుణ్యస్నానాలు:
దసరా ఉత్సవాలకు వచ్చే భక్తులు ఇంద్రకీలాద్రి దిగువన ప్రవహించే కృష్ణా నదిలో పుణ్యస్నానాలు ఆచరించడం ఆనవాయితీ. దుర్గ ఘాట్, పున్నమి ఘాట్లలో భక్తులు పుణ్యస్నానాలు చేసి, అమ్మవారి దర్శనానికి వెళ్తారు. నదిలో స్నానాలు చేసే వారికి ఎలాంటి ఇబ్బందులు కలగకుండా తగిన ఏర్పాట్లు చేస్తారు.
అమ్మవారి దర్శనానికి ఆన్లైన్ టికెట్లు:
ఆధునిక సాంకేతికతను ఉపయోగించుకుని, దేవస్థానం అధికారులు ఆన్లైన్లో దర్శనం టికెట్లను అందుబాటులోకి తెచ్చారు. దీనివల్ల భక్తులు ముందే తమ దర్శన సమయాన్ని నిర్ధారించుకుని, క్యూ లైన్లలో నిలబడే సమయాన్ని తగ్గించుకోవచ్చు. ఇది భక్తులకు చాలా సౌకర్యవంతంగా ఉంటుంది.
ముగింపు:
ఇంద్రకీలాద్రి దసరా ఉత్సవాలు ఆంధ్రప్రదేశ్ సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు అద్దం పడతాయి. భక్తుల కోర్కెలు తీర్చే కల్పవల్లిగా, ఆశ్రిత కల్పవల్లిగా శ్రీ దుర్గా మల్లేశ్వర స్వామిని భక్తులు కొలుస్తారు. ఈ ఉత్సవాలు కేవలం ఆధ్యాత్మికతకే పరిమితం కాకుండా, విజయవాడ నగరానికి, పరిసర ప్రాంతాలకు ఆర్థికంగా కూడా ఎంతో మేలు చేస్తాయి. ప్రతి ఏటా అత్యంత వైభవంగా జరిగే ఈ వేడుకలు, తెలుగు ప్రజల భక్తి విశ్వాసాలకు ప్రతీకగా నిలుస్తాయి.