జంతు, వన్యప్రాణి పరిరక్షణ విషయంలో కొత్త పథకం చేపట్టుతోంది అందరం వనమరము ప్రాంతాల్లో నివసిస్తున్న ప్రజల భాలు ఎలిఫెంట్లతో సంబంధం పెంచుతున్న ఘర్షణలను తగ్గించడానికి. ముఖ్యంగా పంట నాశనం, గ్రామస్థ రహస్య మార్గాల్లో ఎలిఫెంట్లు ప్రవేశించడంవల్ల ఉండే దెబ్బలు ఆదుకుటకు రాష్ట్ర వనవిభాగం “రేడియో-కాలర్” పరికరాలు పెట్టే కార్యక్రమాన్ని మొదలుచేసింది. ఈ పరికరాలు వన ప్రదేశంలో ఉన్న ఏకైక లేదా గుంపుగా తిరిగే ఎలిఫెంట్ల గమనాన్ని ఉపయోగించు ఉపకరణాల ద్వారా మెరుగైన విధంగా ట్రాక్ చేయగలవు.
పాటుగా, ఈ కార్యక్రమంలో ఎలిఫెంట్ల మెడకు హానికరం కాకుండా ఉండే తేలికపాటి కాలర్లు వాడబోతున్నాయి. అవి భాగస్వామి సంస్థల విజ్ఞానసంబంధ పరిశోధనల ఆధారంగా రూపొందించబడ్డాయి. కాలర్ లో శక్తి నిలువుగా ఉండే బ్యాటరీ, గడియారంలా పని చేసే GPS / ఉపగ్రహ సాంకేతికత, సిగ్నల్ పంపే యంత్రాంగం ఉంటాయి. కాలర్ డిజైన్ వన్యప్రాణి శాస్త్రజ్ఞుల సూచనల మేరకు చేయబడింది తక్కువ బరువు, నీటి, మట్టి వాతావరణ ప్రభావాలకు తట్టుకోగల విధంగా.
ఈ పథకం ప్రధానంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ లో వనమరము, అడవితోట ప్రాంతాల్లో అమలు చేయబోతుంది. వీటి ద్వారా ఎలిఫెంట్లు ఏపీఏ లోని గిరిజన గ్రామాలకు లేదా పంటల పొలాలకు ప్రవేశించే మార్గాలు, సమయాలు, తరచూ ప్రయాణించే మార్గాలు తెలుసుకోవచ్చు. ఈ సమాచారంతో వనవిభాగం శ్రీహరి గ్రామాల్లో ముందస్తు హెచ్చరికలు ఇవ్వగలుగుతుంది. గాయం, ప్రాణనష్టం, పంట నష్టం నివారించేందుకు గ్రామస్తులు సజాగ్రతగా ఉండవచ్చు.
అంతేకాక వనవిభాగం స్థానిక మావలంతులు, అడవివారులను ఈ పథకానికి భాగస్వాములు చేయాలని భావిస్తోంది. వారు ఏ ఎలిఫెంట్ గమనాన్ని చూసినా కాలర్ సిగ్నల్ ద్వారా పొందిన సమాచారం ఆధారంగా వనవిభాగ అధికారులకు సమాచారం ఇచ్చే విధంగా శిక్షణ ఇవ్వబడుతోంది. గ్రామస్థుల అవగాహన కార్యక్రమాలు కూడా జరగనున్నాయి ఎలిఫెంట్ల ప్రవర్తన, ఎలాంటి సంకేతాలు వస్తాయో, ఎలిఫెంట్లు దారుల్లో ఉన్నప్పుడు ఏమి చేయాలో వంటి విషయాలు.
ఈ విధానం అమలులో ఉన్న ప్రాంతాల్లో ఇప్పటికే కొన్ని పరీక్షా స్థాయిలో కాలర్లు పెట్టబడి ఉన్నాయి. ఈ చెక్-పాయింట్ కార్యక్రమాలు తొలుత వన పరిధిలో నివసిస్తున్న ఏకైక ఎలిఫెంట్లపై జరుగుతున్నాయి, తర్వాత గుంపులపై విస్తరించవచ్చు. కాలర్లు వారం విడుత లేక నెలలు విడుత స్థాయి పైగా పనిచేస్తాయని అధికారులు ఆశిస్తున్నారు.
ఈ కొత్త విధానం కోసం బడ్జెట్ ఖర్చు కూడా జరిగుతోందీ. కాలర్ తయారీ, పట్టణ దారీతీస్తే వివరాల సేకరణ వంటివి ఖర్చు అయ్యే పని. కానీ దీని వల్ల వచ్చే ప్రయోజనాలు—పంటల నష్టం తక్కువ కావడం, ప్రాణ నష్టం నివారణ, వన్యప్రాణుల సంరక్షణ మెరుగుదల—అధికమని భావిస్తున్నారు.
ప్రయోగ విధానాన్ని శాస్త్రీయ అధ్యయనాలతో తర్వాతి దశకు తీసుకువెళ్ళాలని వనవిభాగం భావిస్తోంది. ట్రాకింగ్ డేటా విశ్లేషణ, కాలర్ ద్వారా సరిగా మారుతున్న మార్గాలు గుర్తించడం వంటి విషయాలు ముఖ్యమని. ఎలిఫెంట్ల అభివృద్ధి, వారి జనాభా, వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాలు కూడా తెలుసుకోవాల్సివుంటుంది.
ప్రజలతో సహకారం ముఖ్యమని, వనవిభాగం సంబంధిత గ్రామాల్లో సమావేశాలు నిర్వహించి వారి అభిప్రాయాలు, శ్రద్ధలు సేకరిస్తోంది. వనమరము ప్రాంతాల అమ్మాయిలు-పిల్లలు ప్రయాణించేటప్పుడు పోలీసులు గార్డులు ఉండేలా మార్గాలు సేఫ్‌గా ఉండేలా ఆలోచనలు చేస్తున్నారన్నది తెలుస్తోంది.
ఈ విధంగా “రేడియో-కాలర్” పథకం సాఫల్యం సాధిస్తే, వన్యప్రాణి-ప్రజా మధ్య ఘర్షణలు గణనీయంగా తగ్గే అవకాశం ఉంది. మండలాలు, జిల్లా వనవిభాగ సంఘాలు, సైన్సు పరిశోధకులు ఈ పథకానికి అన్ని విభాగాల నుండి పూర్వ సిద్ధతతో వ్యవహరిస్తున్నారు. త్వరలో ప్రక్షాళన కార్యక్రమాలు, మరింత కాలర్ల అమకాలు, భారీ స్థాయిలో ట్రాకింగ్ కేంద్రాల ఏర్పాట్లు జరిగే అవకాశముంది.
Author
