పిల్లల్లో కిడ్నీ రాళ్లు: లక్షణాలు, చికిత్స, నివారణ మార్గాలు

ఇటీవల కాలంలో పిల్లల్లో కూడా కిడ్నీ రాళ్ల (కిడ్నీ స్టోన్స్) సమస్య పెరుగుతున్నది. ఇది పెద్దల్లో మాత్రమే కనిపించే సమస్య అనుకునే తల్లిదండ్రులు అసలు ఆలోచన మార్చుకోవాల్సిన సమయం వచ్చింది. సాధారణంగా మూత్రంలో ఉండే వ్యర్థ ద్రవ్యాలు ఎక్కువగా మిగిలిపోయి చిన్న చిన్న క్రిస్టల్స్‌గా మారవడం, సాగే మార్గాల్లో పేరుకుపోయి రాళ్లుగా మారడమే ఈ సమస్యకు మూలకారణం. కొన్ని కేసుల్లో జన్మతో ఉన్న మూత్ర మార్గ సమస్యలు, కుటుంబ చరిత్ర, స్వల్ప వయస్సులోని పోషక లోపాలూ కారణాలు కావచ్చు. వేడి ప్రదేశాల్లో, తక్కవగా నీరు తాగే పిల్లల్లో అయితే ఇంకా ఎక్కువ ప్రమాదం ఉంది.

పిల్లల్లో కిడ్నీ రాళ్ల లక్షణాలు కొంతవరకు పెద్దల్లో ఉండే లక్షణాలతో పోలిపోతాయి. చిన్నపిల్లలు వద్దనుకోకుండా అందిన డబ్బా పట్టుకుని పొట్లం చేస్తారు, కానీ పదేపదే కడుపు నొప్పి, బాధ, వీపు, పక్క నొప్పులు, మూత్రంలో రక్తం కనిపించడం (హీమేచ్యురియా), చికాకు, వాంతులు, మలబద్ధకం, పిప్పిగా టాయిలెట్‌కు పరుగు తీయడం వంటి లక్షణాలతో కనిపిస్తే తక్షణమే డాక్టర్‌ను సంప్రదించటం చాలా ముఖ్యమైంది. చిన్నారుల్లో ఇబ్బంది తెలిసిపోకపోయినా, భారం పడితే మూత్ర నిరోధం, మూత్రంలో ఇన్‌ఫెక్షన్లు, జ్వరాలు వంటి సమస్యలు ఎక్కువగా వస్తాయి. మరొక ముఖ్యమైన విషయమేం అంటే, చిన్న రాళ్లు ఎలాంటి లక్షణాలు లేకుండానే ఉండిపోవచ్చు.

చిన్నగా ఉన్న కిడ్నీ రాళ్లు ఎక్కువగా కుంభం మూత్రమార్గంలోనే బయటపడి పోతాయి. దీని కోసం చిన్నవయసు పిల్లలకు రోజూ ఎక్కువగా నిత్యం నీరు తాగించడం, నొప్పి వేళల్లో తగిన ఓవర్-ది కౌంటర్ నొప్పి మందులు డాక్టర్ సూచన మేర తీసుకోవడం చేస్తారు. చిన్న స్టోన్ బయటపడే వరకూ పిల్లల మూత్రాన్ని STRAIN చేసి స్టోన్‌ను పట్టి పరీక్షలకో, రకాన్ని తెలుసుకునే కోసమో పంపతారు. ప్రకాశవంతంగా పిప్పిల్లు వచ్చే అవకాశం లేకపోవడం వల్లే డాక్టర్లు ఇది రికరెంట్ ప్రాబ్లమ్ అవుతుందని అనేక పరిశోధనలు తెలిపాయి2.

ఆకస్మికంగా పెద్దగా ఉన్న రాళ్లు, మూత్రపిండ మార్గాన్ని పూర్తిగా బ్లాక్ చేసినప్పుడు, తీవ్రమైన నొప్పి, తీవ్ర డీహైడ్రేషన్, వాంతులు, ఫీవర్ వంటి లక్షణాలు ఉన్నప్పుడు హాస్పిటల్ ట్రీట్మెంట్ అవసరం అవుతుంది. ఇందుకు IV ఫ్లూయిడ్స్, నొప్పి నివారణ మందులు మొదలయినవి ఇస్తారు; చాలా పెద్ద రాళ్లు మందులతోనే పోకుండా, అప్పుడు ప్రత్యేకమైన సర్జికల్ లేదా నాన్-ఇన్వేసివ్ పద్ధతులు చేయాల్సి వస్తుంది.

చిటికెయిన చికిత్సలలో –

• షాక్ వేవ్ లిథోట్రిప్సి (ESWL): రాళ్లను శరీరానికి వెలుపల నుండి స్పెషల్ శబ్ద తరంగాలతో విరగగొట్టి, చిన్న చిన్న ముక్కలుగా చేసి మూత్రపిండాల నుంచే బయటకు రంగా వీలు కల్పించే విధానం.
• పర్సికూటేనియస్ నెఫ్రోలిథోట్రిప్సి (PCNL): పెద్ద రాళ్లను శరీరానికి తొలగించేందుకు, వెనక భాగంలో చిన్న చీలిక చేసి, అల్ట్రా మంచినీళ్ళు, లేజర్ వంటి వాటితో రాళ్ళను తుకి బయటకివేలేలా చేసే సర్జరీ.
• యురెటిరోస్కోపీ: రాళ్లు మూత్రనాళంలో ఉంటే చిన్న కెమెరా, లైట్, లేజర్ సహాయంతో అవి చిన్న ముక్కలుగా చేసి, మూత్రంలో వెళ్లిపోతున్నట్లు చూడటం సాగుతుంది.

తక్కువగా, కానీ మూడు నుండి ఆరు నెలల వ్యవధిలో పిల్లల్లో మళ్ళీ రాళ్లు ఏర్పడే రికరెన్స్ రేటు 30–60% వరకు ఉండొచ్చు. అందుకే పిల్లలకు ఎక్కువగా నీళ్ల త్రాగుట, ఆహారంలో ఉప్పు, కాల్షియం, ఆక్సలేట్‌ పదార్థాలను పరిమితంగా పెట్టడం (ఉదా. పాలకూర, బెట్టు, ఆల్‌నట్, చాక్లెట్, టీ, బీట్‌రూట్, సిట్రస్ జ్యూసులు మొదలైనవి తగ్గించడం), తక్కువల్లో విటామిన్ C సప్లిమెంట్స్ చేపించడం మంచిది. సత్యంగా చెప్పాలంటే, రోజుకు వయస్సును బట్టి కనిష్టం 3–8 గ్లాసుల నీరు తాగాల్సిందే. జన్యుపరమైన లోపాలు, మూత్ర మార్గ లోపాలను ముందుగా గుర్తించి, కారణాన్ని డాక్టర్ పర్యవేక్షణలోనే ట్రీట్ చేయాలి.

చివరికి, తల్లిదండ్రులు పిల్లల్లో ఎటువంటి వికార మార్పులు గమనించినా ప్రొఫెషనల్ వైద్యుడిని సంప్రదించాలి. తరచూ తిరిగి వచ్చే కిడ్నీ రాళ్ల సమస్యను నియంత్రించేందుకు పూర్తి ఆరోగ్య పరీక్షలు, రక్త/మూత్ర పరీక్ష, అల్ట్రాసౌండ్‌, స్కానింగ్ వంటి ఆధునిక పరీక్షలు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి. పిల్లలు ఆరోగ్యంగా ఉండాలన్నదే ముఖ్యమైతే సరిపడా నీరు, సమతుల్య ఆహారం, ప్రత్యేక జాగ్రత్తలు తప్పనిసరిగా పాటించాలి. కిడ్నీ రాళ్లు సరిగ్గా చికిత్స చేయకపోతే దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండ సమస్యలు, ఇన్‌ఫెక్షన్లు, మొత్తం కిడ్నీ పనితీరులో ఆటంకాలు వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. అందుకే ముందస్తుగా తగిన ఆయుర్వేద, అలోపతిక్ పరీక్షలు చేయించుకొని, వైద్య నిపుణుల సూచనలను తప్పకుండా అమలు చేయడం అభ్యర్థనీయం.