ఎవరు రక్తదానం చేయకూడదు? ఆరోగ్య రహస్యాలు – తెలిసి ఉండాల్సినవి

మనిషి ప్రాణాలను కాపాడడంలో రక్తదానం ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. ఏ ప్రతికూల పరిస్థితుల్లోనైనా, అత్యవసర అవసరాల సమయంలో రక్త దానం చేసే దాతలు నిజమైన రక్షకులు. అయితే, రక్తదానం చేయటం ప్రతి ఒక్కరికీ అనుమతించబడదు. ఆరోగ్య పరంగా తగిన నియమాలు పాటించాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది. కొన్ని ఆరోగ్య పరిస్థితుల ద్వారా, వయస్సు, బరువు పరిమితుల వల్ల రక్తదానం చేయవద్దని వైద్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ప్రత్యక్షంగా, ఎవరు రక్తదానం చేయకూడదు అనే విషయాన్ని తెలుగులో క్లుప్తంగా చూడండి.

1. బరువు పరిమితి:
రక్తదానం చేయాలంటే వ్యక్తి కనీసం 50 కిలోల కన్నా ఎక్కువ బరువు ఉండాలి. 50 కిలోల కన్నా తక్కువ ఉన్నవారు రక్తదానం చేయడం వల్ల వారికి ఆరోగ్య సమస్యలు రావొచ్చు కనుక, వాళ్లు అనర్హులు.

2. వయస్సు పరిమితులు
సాధారణంగా, రక్తదానం చేసేందుకు 18–65 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు ఉండాలి. 18 సంవత్సరాలకు తక్కువ లేదా 65 సంవత్సరాలకు పైబడిన వారు వైద్యుల సలహాతో మాత్రమే దానం చేయాలి.

3. అనారోగ్య పరిస్థితులు మరియు జీవిత శైలికి సంబంధించిన అంశాలు

• గర్భిణీలు, పురుడు పురుషులు మరియు చిన్నపిల్లలు రక్తదానం చేయరాదు.
• తీవ్రమైన రోగాలు ఉన్నవారు (హెపటైటిస్, మలేరియా, పరవళ్లు, ఏయిడ్స్ లాంటి అంటువ్యాధులు) అలాగే ఇటీవల ప్రమాదం, శస్త్రచికిత్స, టాటూలు/పర్సింగ్ చేసుకున్నవారు కూడా తాత్కాలికంగా రక్తదానం చేయకూడదు.
• డయాబెటీస్, అధిక రక్తపోటు, గుండె, మూత్రపిండ సంబంధిత వ్యాధులు ఉన్నవారు తమ డాక్టర్ సూచన తీసుకున్నాకే ముందడుగు వేయాలి.

4. తీవ్రమైన అనారోగ్య లక్షణాలు:

• జ్వరం, తీవ్రమైన జలుబు, దగ్గు లేదా అలర్జీతో బాధపడుతున్నవారు రక్తదానం చేయడం మంచిది కాదు.
• త్వరితగా బరువు తగ్గిపోతున్న వారు, మలబద్ధకంతో బాధపడేవారు, ఎలాంటి తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ స్థాయి (రక్తంలో కణాల శాతం తక్కువగా ఉండటం) కలిగినవారు కూడా అనారోగ్య కారణాల వల్ల దానం చేయకూడదు.

5. మందులు, టీకాలు

• కొన్ని మందులు, టీకాలు తీసుకున్న తర్వాత ఓ నిర్దిష్ట కాలం వరకు రక్తదానం చేయకూడదు. ఉదాహరణకు, ఆంటీబయోటిక్స్ కోర్సు పూర్తవ్వకముందు లేదా టీకా వేసుకున్న తర్వాత వైద్య సూచన వరకే దానం చేయాలి.

6. ప్రత్యేక ఆరోగ్య పరిస్థితులు

• తీవ్రమైన అల్కహాల్ తీసుకునే వారు, భూతద్రవ్యల దుర్వినియోగం చేసే వారు, హార్మోనల్ చికిత్సలు తీసుకునే వారు రక్తదానం చేయటానికి అనర్హులు.

7. గత రక్తదానం, అంతరాల వ్యవధి

• గతంలో రిగ్గు (రక్తదానం చేసిన) తరువాత కనీసం 56 రోజులు (సంపూర్ణ రక్త దానం తరువాత), లేదా ప్లేట్లెట్ దానం అయితే కనీసం 7 రోజులు గడిచాకే దానం చేయాలి.

8. వ్యాధులు సంక్రమించే అవకాశం
రక్తదాతకు ఉన్న వైరల్, బ్యాక్టీరియల్, పరాసిటిక్ వ్యాధులు రోగికి సంక్రమించే ప్రమాదము ఉంది కాబట్టి, అలాంటి వారిని పరీక్షించి మాత్రమే రక్తం తీసుకోవాలి.

అమ్మకానికి రక్తం ఇవ్వకుండా, స్వచ్ఛందంగా, ఆరోగ్యంగా దానం చేయడం ఎంతైనా మంచిది. ఈ నియమాలు, పరిమితులు పాటించటం వల్ల దాతకు, గ్రహీతకు కూడా ఆరోగ్య పరిరక్షణ లభిస్తుంది36. సమాజంలో ఎక్కువమంది ఆరోగ్యప్రదంగా దాతలుగా ముందుకు రావడం అత్యవసరం. ప్రతి ఒక్కరు, ఆరోగ్య ప్రమాణాలు తెలుసుకుని, తగిన మార్గదర్శకాలను అనుసరించాలి.

ఈ విధంగా, ప్రతి రక్తదాత తన ఆరోగ్య పరిస్థితి, వైద్య సలహా, జీవితశైలిని సమీక్షించుకుని దానంలో పాల్గొనడం ద్వారా సమాజ ఆరోగ్యాన్ని రక్షించవచ్చు.