Potti Sriramulu ఆంధ్ర రాష్ట్ర సాధన కోసం తమ ప్రాణాలను త్యాగం చేసిన అమరజీవి, ఆంధ్ర ప్రజల ఆత్మగౌరవానికి మరియు స్వాభిమానానికి ప్రతీక. ఆయన బలిదానం కేవలం ఒక రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు కారణం మాత్రమే కాదు, భారత దేశ చరిత్రలో భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాల ఏర్పాటుకు మార్గదర్శకంగా నిలిచింది. డిసెంబర్ 15వ తేదీన ఆయన వర్ధంతి సందర్భంగా, గుంటూరు వెస్ట్ మండలంలోని కలెక్టరేట్లో ఘనంగా నివాళులర్పించడం జరిగింది. ఈ కార్యక్రమానికి జిల్లా కలెక్టర్ తమీమ్ అన్సారియా ముఖ్య అతిథిగా హాజరై, Potti Sriramulu చిత్రపటానికి పూలమాలలు వేసి నివాళులర్పించారు. కలెక్టర్ మాట్లాడుతూ, ఆంధ్ర ప్రజల చిరకాల స్వప్నాన్ని సాకారం చేయడానికి ఆయన చేసిన త్యాగం వెలకట్టలేనిదని, భావి తరాలకు ఆయన జీవితం ఒక స్ఫూర్తిదాయకమని కొనియాడారు. ఈ కార్యక్రమంలో జాయింట్ కలెక్టర్ అశుతోష్ శ్రీవాస్తవ, డి.ఆర్.వో. ఖాజావలితో పాటు పలువురు జిల్లా అధికారులు మరియు ఉద్యోగులు పాల్గొన్నారు. కలెక్టరేట్లో జరిగిన ఈ నివాళి కార్యక్రమం, Potti Sriramulu స్ఫూర్తిని, ఆయన ఆశయాలను మరోసారి గుర్తుచేసింది.
Potti Sriramulu జీవితం గురించి, ఆయన త్యాగం గురించి మరింత లోతుగా తెలుసుకోవడం ప్రతి ఆంధ్రుడికి అవసరం. ఆయన 1901 మార్చి 16న నెల్లూరులో జన్మించారు. ఆయన జీవితం మహాత్మా గాంధీ బోధనలచే ప్రభావితమైంది. గాంధీజీ చేపట్టిన సత్యాగ్రహ ఉద్యమాలలో Potti Sriramulu చురుకుగా పాల్గొన్నారు మరియు జైలు జీవితాన్ని కూడా అనుభవించారు. గాంధీ ఆశ్రమాల్లో నిస్వార్థ సేవకుడిగా పేరుగాంచిన ఆయన, అస్పృశ్యత నిర్మూలన కోసం మరియు హరిజనుల దేవాలయ ప్రవేశం కోసం విశేషంగా కృషి చేశారు. సత్యాగ్రహం, నిరాహార దీక్ష వంటి గాంధేయ పద్ధతుల్లో ఆయనకు అపారమైన నమ్మకం ఉండేది.
ఆంధ్ర ప్రాంతానికి ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలనే ఆకాంక్షతో, 1952 అక్టోబరు 19న మద్రాసులో తన నిరాహార దీక్షను ప్రారంభించారు. ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర సాధనకై ఆయన చేపట్టిన ఈ దీక్ష, చరిత్రలో 18 గంటల అద్భుత నిరాహార దీక్షగా చిరస్మరణీయంగా నిలిచింది. ఆయన తన ప్రాణాలను పణంగా పెట్టి చేసిన ఈ మహోన్నత త్యాగం, లక్షలాది ఆంధ్ర ప్రజల హృదయాల్లో ధైర్యాన్ని, ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నింపింది. ఈ దీక్ష గురించి మరింత సమాచారం తెలుసుకోవడానికి, వికీపీడియాలో ఉన్న ఆయన జీవిత చరిత్రను చూడవచ్చు. ఈ దీక్ష కాలంలో, అప్పటి ప్రధానమంత్రి జవహర్లాల్ నెహ్రూ ఆంధ్ర రాష్ట్ర డిమాండ్ను అంగీకరించడానికి సుముఖత చూపలేదు. కానీ, ప్రజల నుండి వచ్చిన ఒత్తిడి మరియు Potti Sriramulu ఆరోగ్యం క్షీణించడం ప్రభుత్వానికి సవాలుగా మారింది.
ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఏర్పాటు అనేది దశాబ్దాలుగా ఉన్న ఒక డిమాండ్. భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాలు ఏర్పాటు చేయాలనే డిమాండ్ను మొట్టమొదటగా కాంగ్రెస్ పార్టీయే తన తీర్మానాల్లో అంగీకరించింది. అయితే, స్వాతంత్య్రం వచ్చిన తర్వాత, ఈ డిమాండ్ కొంత నెమ్మదించింది. మద్రాసు ప్రావిన్స్లో భాగంగా ఉన్న ఆంధ్ర ప్రాంత ప్రజలు, తమదైన భాష మరియు సంస్కృతి ఆధారంగా ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలని బలంగా కోరుకున్నారు. ఈ ఉద్యమానికి నాయకత్వం వహించిన వారిలో ఒకరుగా Potti Sriramulu చరిత్రలో నిలిచారు. ఆయన తన 58 రోజుల నిరాహార దీక్ష ద్వారా ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఆశయానికి దివ్య జ్యోతిని వెలిగించారు. 1952 డిసెంబరు 15వ తేదీన Potti Sriramulu అమరులయ్యారు.
ఆయన మరణవార్త ఆంధ్ర ప్రాంతంలో తీవ్రమైన అలజడిని సృష్టించింది. ప్రజలు పెద్ద ఎత్తున నిరసన ప్రదర్శనలు, అల్లర్లకు దిగారు. ప్రజాగ్రహం, నిరసనల తీవ్రతను గమనించిన అప్పటి కేంద్ర ప్రభుత్వం, వెనువెంటనే ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఏర్పాటును ప్రకటించక తప్పలేదు. ఈ చారిత్రక ఘట్టం గురించి, నాటి పరిస్థితులు మరియు ఉద్యమంపై పరిశోధన పత్రాలు మరియు ఆనాటి వార్తాపత్రికలలో వివరంగా లభిస్తాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం అధికారిక వెబ్సైట్లో కూడా ఈ ఉద్యమం వివరాలు ఉన్నాయి.
Potti Sriramulu త్యాగం ఫలితంగా, 1953 అక్టోబరు 1న ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడింది. కర్నూలు తొలి రాజధానిగా, టంగుటూరి ప్రకాశం పంతులు తొలి ముఖ్యమంత్రిగా ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఉద్భవించింది. Potti Sriramulu ప్రాణత్యాగం భారత దేశంలో భాషా ప్రయుక్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటుకు ఒక మైలురాయిగా నిలిచింది. ఆయన బలిదానం తర్వాతే, రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ కమిషన్ను (States Reorganization Commission) ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది, ఇది 1956లో దేశవ్యాప్తంగా భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాలను పునర్వ్యవస్థీకరించింది. ఆయన చేపట్టిన 18 గంటల అద్భుత నిరాహార దీక్ష కేవలం రాజకీయ ఆందోళన కాదు, అది ఆంధ్ర ప్రజల ఆత్మగౌరవం మరియు భాషా గుర్తింపు కోసం చేసిన ఒక యజ్ఞం.
గుంటూరు కలెక్టరేట్లో జరిగిన నివాళి కార్యక్రమం వంటివి, Potti Sriramulu వంటి మహనీయుల సేవలను, త్యాగాలను స్మరించుకోవడానికి దోహదపడతాయి. కలెక్టర్ తమీమ్ అన్సారియా చెప్పినట్లుగా, ఆయన జీవితం నిస్వార్థ సేవ మరియు దృఢ సంకల్పానికి నిదర్శనం. యువతరం ఆయన చరిత్రను అధ్యయనం చేయాలి, ఆయన ఆశయాలను అనుసరించాలి. ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఆవిర్భావంలో ఆయన పోషించిన పాత్రను, ఆయన చేసిన మహోన్నత త్యాగాన్ని మనం ఎప్పటికీ మర్చిపోకూడదు. ఈ స్ఫూర్తి Potti Sriramulu దివ్య జ్యోతిలాగా తరతరాలకు వెలుగునిస్తూనే ఉంటుంది.
ఆంధ్ర రాష్ట్ర సాధనకై ప్రాణాలర్పించిన Potti Sriramulu యొక్క నిస్వార్థ త్యాగం భారత చరిత్రలో చిరస్మరణీయం. ఆయన కేవలం స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు మాత్రమే కాదు, గాంధేయ సిద్ధాంతాలను ఆచరణలో చూపిన నిజమైన ‘అమరజీవి’. మహాత్మా గాంధీ బోధించిన సత్యం, అహింస, ముఖ్యంగా హరిజనోద్ధరణ వంటి ఆశయాల కోసం జీవితాంతం కృషి చేశారు. దళితులకు ఆలయ ప్రవేశం కోసం నిరాహార దీక్షలు చేసి విజయం సాధించారు.
తెలుగు మాట్లాడే ప్రజల కోసం ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్రం కావాలనే చిరకాల డిమాండ్ను నెరవేర్చడానికి, Potti Sriramulu 1952 అక్టోబరు 19న ఆమరణ నిరాహార దీక్ష ప్రారంభించారు. 58 రోజుల పాటు సాగిన ఈ దీక్ష, దేశ చరిత్రలోనే అరుదైన త్యాగం. 1952 డిసెంబరు 15న ఆయన అమరులైన తర్వాత, ఆంధ్ర ప్రాంతంలో ప్రజాగ్రహం ఉవ్వెత్తున ఎగిసిపడింది. ప్రజల అల్లర్లు, నిరసనల కారణంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం వెంటనే స్పందించి, 1953 అక్టోబరు 1న ఆంధ్ర రాష్ట్రాన్ని ప్రకటించక తప్పలేదు. ఈ బలిదానం దేశంలో భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు మార్గదర్శకమైంది. Potti Sriramulu త్యాగం తెలుగు ప్రజల ఆత్మగౌరవాన్ని, స్వాభిమానాన్ని నిలిపింది.
Author
